Słowa kluczowe
obciążenie pracą, czynniki ryzyka zawodowego
zmęczenie
stres
dolegliwości mięśniowo-szkieletowe
Jak cytować
Abstrakt
Stanowiska pracy monotypowej spotyka się w wielu zakładach przemysłowych oraz w innych miejscach pracy. Zarówno wykonywanie samych czynności monotypowych, jak i czynniki występujące w środowisku pracy są źródłami obciążającymi organizm pracownika, co może skutkować stresem, spadkiem wydajności pracy oraz pojawieniem się zmęczenia, a także wielu dolegliwości, w tym schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego (tzw. MSDs). W artykule przedstawiono istniejące definicje pracy monotypowej, skutki zdrowotne, które może ona wywoływać, istniejące metody oceny stopnia obciążenia wynikającego z monotypowości ruchów roboczych, a także możliwe sposoby oddziaływania fizycznych czynników środowiska pracy na pracownika wykonującego pracę monotypową. Dokonano również analizy czterech wybranych stanowisk pracy monotypowej, na których oprócz charakterystyki procesu pracy przeprowadzono badania ankietowe pozwalające poznać subiektywną ocenę pracowników na temat warunków pracy. W podsumowaniu podkreślono zagadnienie istotności, a zarazem złożoności kompleksowej oceny ryzyka zawodowego (głównie wystąpienia MSDs) na stanowiskach pracy monotypowej, uwzględniającej m.in. udział fizycznych czynników środowiska pracy w generowaniu obciążeń, ponieważ od prawidłowo rozpoznanych źródeł obciążeń zależy skuteczny dobór działań profilaktycznych.
Bibliografia
Bortkiewicz, A. (2012). Środowisko pracy a choroby układu krążenia. Łódź: Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera.
Zobacz w Google Scholar
Brylska, B., Janczewska, B., Skałecka, L. (1993). Fizjologia pracy i ergonomia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. ISBN 8322705727.
Zobacz w Google Scholar
Bugajska, J., Konarska, M., Tokarski, T., Jędryka-Góral, A. (2007). Występowanie objawów zespołów przeciążeniowych kończyn górnych u pracowników różnych grup wiekowych. Reumatologia, 46(6), 355–361.
Zobacz w Google Scholar
Bugajska, J., Łastowiecka, E. (2002). Zespoły przeciążeniowe kończyn górnych podczas pracy powtarzalnej na przykładzie pakowaczek. Bezpieczeństwo Pracy, 12, 4–8.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowski, M., Jankowska, E., Mikulski, W., Pośniak, M., Strawiński, T. (2007). Bezpieczeństwo pracy na stanowiskach mechanicznej obróbki drewna. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. ISBN 9788373730281.
Zobacz w Google Scholar
Errett, J., Bowden, E.E., Choiniere, M., Wang, L.M. (2006). Effects of noise on productivity: does performance decrease over time? [online, dostęp: 2018-04-15]. Architectural Engineering, 3, 1–8. Dostępny w Internecie: researchgate.net/publication/265575284.
Zobacz w Google Scholar
Horst, W., Biela, M. (2007). Obciążenie sposobem wykonywania pracy na stanowiskach szwacza maszynowego. W: J.S. Marcinkowski, W. Horst (red.). Aktualne problemy bezpieczeństwa pracy i ergonomii. Edukacja i badania. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej. ISBN 9788360906019.
Zobacz w Google Scholar
Horst, N., Horst, W. (2007). Prosta metoda oceny obciążenia pracownika sposobem wykonywania pracy na stanowiskach z ręcznym operowaniem obiektami o małej masie i wysokiej częstotliwości ruchów. W: J.S. Marcinkowski, W. Horst (red.). Aktualne problemy bezpieczeństwa pracy i ergonomii. Edukacja i badania. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej. ISBN 9788360906019.
Zobacz w Google Scholar
Jędruszczak, J., Romanowska-Słomka, I. (2011). Ocena uciążliwości wysiłku fizycznego na stanowisku kelnera metodą chronometrażowo-tabelaryczną Lehmana oraz metodą OWAS. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, 1(7), 135–157.
Zobacz w Google Scholar
Karpowicz, J., Gryz, K. (2011). Wymagania nowej dyrektywy WE w sprawie ochrony pracowników przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych [online, dostęp: 2018-04-15]. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Dostępny w Internecie: docplayer.pl/5210997-Wymagania-nowej-dyrektywy-we-w-sprawie-ochrony-pracownikow-przed-oddzialywaniem-polelektromagnetycznych.html.
Zobacz w Google Scholar
Kilbom, A. (2000). Repetitive work of the upper extremity. Part II: The scientific basis (knowledge base) for the guide. International Journal of Industrial Ergonomics, 14(1–2), 59–86. DOI: 10.1016/0169-8141(94)90006-X.
Zobacz w Google Scholar
Koradecka, D. (red.). (2008). Bezpieczeństwo i higiena pracy. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. ISBN 9788373730458.
Zobacz w Google Scholar
Krawczyk-Szulc, P., Wągrowska-Koski, E. (2011). Jak zapobiegać chorobom układu ruchu i obwodowego układu nerwowego wywołanym sposobem wykonywania pracy. Łódź: Oficyna Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera. ISBN 9788363253028.
Zobacz w Google Scholar
Krawczyk-Szulc, P., Wągrowska-Koski, E., Puzder, A., Markowski, P., Walusia-Skorupa, J. (2015). Przewlekłe zapalenie nadkłykci kości ramiennej wywołane sposobem wykonywania pracy – wytyczne diagnostyczno-orzecznicze. Medycyna Pracy, 66(3), 443–450.
Zobacz w Google Scholar
Lewczuk, E., Affelska-Jercha, A. (2002). Zawodowe i pozazawodowe aspekty zespołu kanału nadgarstka. Medycyna Pracy, 5, 417–422.
Zobacz w Google Scholar
Lewczuk, E., Affelska-Jercha, A., Tomczyk, J. (2002). Zawodowe zagrożenia zdrowotne w gabinetach stomatologicznych. Medycyna Pracy, 53(2), 161–165.
Zobacz w Google Scholar
Makowiec-Dąbrowska, T., Iżycki, J., Radwan-Włodarczyk, Z., Koszada-Włodarczyk, W. (1994). Poradnik metodyczny oceny obciążenia fizycznego oraz stosowania przerw w pracy. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Zobacz w Google Scholar
Mulicka, I., Sadło, T. (2007). Subiektywna ocena ergonomii stanowiska pracy kasjera – sprzedawcy w handlu wielkopowierzchniowym. W: J.S. Marcinkowski, W. Horst (red.). Aktualne problemy bezpieczeństwa pracy i ergonomii. Edukacja i badania. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej. ISBN 9788360906019.
Zobacz w Google Scholar
Petreanu, V., Serafin, A.M. (2015). Risk factors for musculoskeletal disorders development: hand-arm tasks repetitive work [online, dostęp: 2018-04-15]. OSH Wiki Networking Knowledge. Dostępny w Internecie: https://oshwiki.eu/wiki/risk-factors-for-musculoskeletal-disorders-development.
Zobacz w Google Scholar
Roman-Liu, D. (2007). Metoda oceny ryzyka związanego z pracą powtarzalną wg EN 1005-5. Bezpieczeństwo Pracy, 7/8, 28–31.
Zobacz w Google Scholar
Szewczyńska, M., Gołofita-Szymczak, M., Roman-Liu, D., Mikulski, W. (2010). Zagrożenia czynnikami chemicznymi, biologicznymi i hałasem w małych zakładach fryzjerskich. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
Zobacz w Google Scholar
Wykowska, M. (1994). Ergonomia. Kraków: Wydawnictwo AGH.
Zobacz w Google Scholar
Wyrok WSA w Kielcach [online, dostęp: 2018-04-15]. Dostępny w Internecie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/DE2FDBF4FA.
Zobacz w Google Scholar
Zejda, J.E., Bugajska, J., Kowalik, M., Krzych, L., Mieszkowska, M., Brożek, G., Braczkowska, B. (2009). Dolegliwości ze strony kończyn górnych, szyi i pleców u osób wykonujących pracę biurową z użyciem komputera. Medycyna Pracy, 60(5), 359–367.
Zobacz w Google Scholar
Zradziński, P., Roman-Liu, D. (2009). Metodyka oceny jednoczesnego oddziaływania czynników elektromagnetycznych i biomechanicznych na pracowników obsługujących podwieszane zgrzewarki rezystancyjne. Acta Bio-Optica et Informatica Medica, 4(15), 399–403.
Zobacz w Google Scholar
© Copyright by Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie. Artykuły są udostępniane na podstawie Creative Commons Attribution Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Licencja Międzynarodowa
