Tożsamość grup kulturowych w procesie globalizacji

Abstrakt

Postępujący proces globalizacji związany z przemianami politycznymi i gospodarczymi na świecie wywiera istotny wpływ na sferę kultury, przyczyniając się do jej unifikacji i powszechnego przejmowania modelu kultury masowej. Nie pozostaje do bez wpływu na zbiorowości etniczne i mniejszości narodowe, których dążenia do zachowania odrębnej tożsamości realizowane są pod naciskiem kultury danego kraju oraz kultury masowej. W artykule podjęto próbę ukazania czynników, które wywierają wpływ na kształtowanie się odrębności kulturowej grup etnicznych i mniejszości narodowych. Zdefiniowano pojęcia globalizacji i metropolizacji, wskazano na zagrożenia, jakie powodują te zjawiska w sferze społecznej i kulturowej. Przedstawiono pojęcie kultury, zachodzące współcześnie zmiany społeczno-kulturowe polegające na odchodzeniu od społeczeństwa tradycyjnego na rzecz społeczeństwa przemysłowego. Nakreślono pojęcia grupy etnicznej i mniejszości narodowej, pokazano różnice pomiędzy tymi zbiorowościami i współczesne mechanizmy ich powstawania. W artykule zwrócono uwagę na prawa przysługujące mniejszościom narodowym w Polsce na podstawie obowiązujących aktów prawnych. Opierając się na wynikach Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku, zaprezentowano liczebność i rozkład terytorialny największych grup narodowych i etnicznych w Polsce. Przemiany, jakie dokonały się w Polsce po okresie transformacji ustrojowej, stworzyły właściwe warunki dla zachowania i rozwoju kultury oraz tradycji grup mniejszościowych. Prawo polskie jest w tym zakresie dostosowane do wymogów unijnych, nie ogranicza społecznego i kulturowego rozwoju mniejszości narodowych, co przyczynia się do postępującego procesu odradzania się kultur mniejszościowych, wzrostu zainteresowania przynależnością do nich i eksponowania poczucia tej przynależności.