Słowa kluczowe
pionierzy naukowego zarządzania
uwarunkowania rozwoju naukowego zarządzania
naukowe zarządzanie
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł przedstawia w ujęciu chronologicznym, dominujące w okresie od Kartezjusza do Fredericka W. Taylora, dyrektywy i refleksje na temat organizowania pracy, sprawnego działania, kierowania, przywództwa, podejmowania decyzji i strategii działania. Na wstępie zaprezentowano wkład nauk społecznych i inżynieryjnych oraz z zakresu wojskowości na rozwój naukowego zarządzania. Następnie przeprowadzono przegląd dokonań prekursorów zarządzania na przestrzeni XVI−XIX wieku. Zwrócono uwagę na fakt, że nauki o zarządzaniu ukształtowały się na przełomie XIX i XX wieku w wyniku kumulowania od czasów starożytnych wiedzy na temat rozwiązywania problemów występujących we wszelkich formach zorganizowanego działania. Na zakończenie ukazano społeczne, techniczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju naukowego zarządzania.
Bibliografia
Adamiecki, K. (1929). Krótki zarys historii rozwoju naukowej organizacji w Polsce na tle jej rozwoju w innych krajach. Przegląd Organizacji, 4(5), s. 151–162.
Zobacz w Google Scholar
Adamiecki, K. (1947). Przedmowa do polskiego wydania pracy. W: F.W. Taylor. Zarządzanie warsztatem wytwórczym (s. III–IV). Poznań: Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”.
Zobacz w Google Scholar
Adamiecki, K. (1972). Harmonizacja jako jedna z głównych podstaw organizacji naukowej. W: J. Kurnal (red.). Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism (s. 397–425). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Alford, L.P. (1922). Ten Years Progress in Management. New York: American Society of Mechanical Engineers.
Zobacz w Google Scholar
Alford, L.P., Church, A.H. (1972). Zasady zarządzania. W: J. Kurnal (red.). Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism (s. 245–262). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Babbage, Ch. (1972). O podziale pracy. W: J. Kurnal (red.). Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism (s. 23–42). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Barber, F., Strack, R. (2007). Naucz się zarządzać firmą, której głównym zasobem są ludzie. Harvard Business Review Polska, 50(4), 62–75.
Zobacz w Google Scholar
Bedeian, A.G. (1976). Management history thought. Academy of Management Review, 1(1), 96–97.
Zobacz w Google Scholar
Beliczyński, J. (2011). Praktyka i wiedza z zakresu zarządzania w starożytności. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 871, 193–209.
Zobacz w Google Scholar
Beliczyński, J. (2012). Praktyka i wiedza z zakresu zarządzania w średniowieczu i epoce odrodzenia. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 896, 157–176.
Zobacz w Google Scholar
Bielski, M. (1967). Polska myśl naukowa w dziedzinie organizacji i kierowania w latach 1900–1939. Problemy Organizacji, 5(9), 5–111.
Zobacz w Google Scholar
Bieniok, H. (1999). Szkoła behawioralna. W: H. Bieniok (red.). Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem: pojęcia, funkcje, zasady, zasoby (s. 47–49). Katowice: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. ISBN 83-87265-50-0.
Zobacz w Google Scholar
Bourdeau, L. (2000). Praxiology as the Science of Functions [online, dostęp: 2017-09-01]. W: V. Alexandre, W.W. Gasparski (red.). The Roots of Praxiology: French Action Theory from Bourdeau and Espinas to Present Days (s. 21–44). New Brunswick, NJ: Transactions Publishers. Dostępny w Internecie: https:// books.google.pl/books?isbn=1412833450.
Zobacz w Google Scholar
Brinton, W.C. (1919). Graphic Methods for Presenting Facts [online, dostęp: 2017-08-30]. New York: The Engineering Magazine Company. Dostępny w Internecie: https://archive.org/details/graphicmethodsfo00brinrich.
Zobacz w Google Scholar
Buchanan, L., O’Connell, A. (2012). Krótka historia nauki o podejmowaniu decyzji. Harvard Business Review Polska, 109(3), 85–95.
Zobacz w Google Scholar
Chandler, A.D. Jr. (1962). Strategy and Structure: Chapters in the History of the American Industrial Enterprise. Cambridge, MA–London: MIT Press. ISBN 9780262030045.
Zobacz w Google Scholar
Child, J. (1969). British Management Thought: A Critical Analysis. London: Allen & Unwin. ISBN 0046580263.
Zobacz w Google Scholar
Czech, A. (2009). Karol Adamiecki – polski współtwórca nauki organizacji i zarządzania (biografia i dokonania). Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. ISBN 9788372464262.
Zobacz w Google Scholar
Descartes, R. (2002). Rozprawa o metodzie. Kęty: Wydawnictwo Antyk. ISBN 8388524313.
Zobacz w Google Scholar
Drucker, P.F. (2009). Zarządzanie XXI wieku – wyzwania. Warszawa: MT Biznes. ISBN 9788361040842.
Zobacz w Google Scholar
Filipetti, G. (1946). Industrial Management in Transition. Homewood, IL: Irwin.
Zobacz w Google Scholar
George, C.S. (1968). The History of Management Thought. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Zobacz w Google Scholar
Gilbreth, F.B. (1972). Naukowe podstawy zarządzania – najlepsza droga do wykonania pracy. W: J. Kurnal (red.). Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism (s. 193–242). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Gingras, A. (1980). Les fondements du management dans l’histoire. Québec: Gaëtan Morin Éditeur. ISBN 2891050401.
Zobacz w Google Scholar
Gogłoza, W., Księski, K. (2013). Historia myśli organizatorskiej. Zarys wykładu. Warszawa: Difin. ISBN 9788379300433.
Zobacz w Google Scholar
Górski, P. (2007). Perspektywa historyczna w teorii i badaniach w dziedzinie organizacji i zarządzania. Współczesne Zarządzanie, 6(4), 20–28.
Zobacz w Google Scholar
Grabowski, J.E. (1936). Saint-Simon. Utopja – filozofja – industrializm [online, dostęp: 2014-10-28]. Warszawa: nakł. Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Dostępny w Internecie: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/79529/Grabowski_J_Saint_Simon_Utopia_filozofia_industrializm.pdf.
Zobacz w Google Scholar
Griffin, R.W. (1996). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 8301120193.
Zobacz w Google Scholar
Griffin, R.W. (2004). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 8301140186.
Zobacz w Google Scholar
Gwisziani, D.M. (1973). Organizacja i zarządzanie. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Kafker, F.A. (1990). Notices sur les auteurs des 17 volumes de „discours” de l’Encyclopédie (suite et fin) [online, dostęp: 2017-07-27]. Recherches sur Diderot et sur l’Encyclopédie, 8(8), 101–121. Dostępny w Internecie: http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rde_0769-0886_1990_num_8_1_1057.
Zobacz w Google Scholar
Kiechel III, W. (2013). 100 lat zarządzania. Harvard Business Review Polska, 121(3), 61–95.
Zobacz w Google Scholar
Kieżun, W. (1974). Rozwój nauk o organizacji i zarządzaniu w Polsce. Prakseologia, 50(2), 49–90.
Zobacz w Google Scholar
Koontz, H. (1961). The management theory jungle. Journal of the Academy of Management, 4(3), 174–188.
Zobacz w Google Scholar
Korzeniowski, L.F. (2010). Menedżment. Podstawy zarządzania. Kraków: EAS European Association for Security. ISBN 9788361645443.
Zobacz w Google Scholar
Kostova, E. (2006). Historyk. Warszawa: Świat Książki. ISBN 8373918787.
Zobacz w Google Scholar
Kotarbiński, T. (1965). Traktat o dobrej robocie. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Zobacz w Google Scholar
Krzyżanowski, L. (1985). Podstawy nauki zarządzania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 830105509X.
Zobacz w Google Scholar
Krzyżanowski, L. (1994). Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu. Wyd. 2 popr. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 830111469X.
Zobacz w Google Scholar
Krzyżanowski, L. (1999). O podstawach kierowania organizacjami inaczej: paradygmaty, modele, metafory, filozofia, metodologia, dylematy, trendy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 8301127414.
Zobacz w Google Scholar
Kurnal, J. (red.). (1972a). Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Kurnal, J. (1972b). Frederick Winslow Taylor. W: J. Kurnal (red.). Twórcy naukowych podstaw organizacji. Wybór pism (s. 41–42). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Lachiewicz, S., Matejun, M. (2012). Ewolucja nauk o zarządzaniu. W: A. Zakrzewska-Bielawska, A. Freda (red.). Podstawy zarządzania. Teoria i ćwiczenia (s. 85–141). Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business. ISBN 9788326439247.
Zobacz w Google Scholar
La division du travail, les machines, la surveillance. (2010). [online, dostęp: 2017-07-21]. Dostępny w Inter¬necie: http://rbmn.free.fr/Girard_02.html.
Zobacz w Google Scholar
Le Chatelier, H. (1926). Filozofia systemu Taylora. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Organizacji.
Zobacz w Google Scholar
Management. (2015). [online, dostęp: 2017-07-01]. Dostępny w Internecie: http://www.etymoline.com/ index.php?search=management&searchmode=none.
Zobacz w Google Scholar
Martyniak, Z. (1989). Prekursorzy nauki organizacji i zarządzania. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Eko¬nomiczne. ISBN 8320807093.
Zobacz w Google Scholar
Martyniak, Z. (1990). O nauce organizacji i zarządzania. Prakseologia, 108–109(3–4), 17–18.
Zobacz w Google Scholar
Martyniak, Z. (1996). Historia myśli organizatorskiej. Wybitni przedstawiciele szkoły klasycznej do roku 1940. Wyd. 3 uzup. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie. ISBN 8386439602.
Zobacz w Google Scholar
Martyniak, Z. (2002). Historia myśli organizatorskiej. Wybitni autorzy z zakresu organizacji i zarządzania w pierwszej połowie XX wieku. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie. ISBN 8372521204.
Zobacz w Google Scholar
Mayo, E. (1946). The Human Problems of an Industrial Civilization. 2nd ed. Boston: Harvard University.
Zobacz w Google Scholar
Mikołajczyk, Z. (1973). Metody organizowania pracy w warunkach nowoczesnego przemysłu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Mikołajczyk, Z. (1977). Techniki organizatorskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar
Milian, L. (2003). Rynek i zmiany społeczne. Częstochowa: Wydawnictwa Politechniki Częstochowskiej. ISBN 8371932316.
Zobacz w Google Scholar
Niemczyk, J. (2010). Zarządzanie. W: M. Morawski, J. Niemczyk, K. Perechuda, E. Stańczyk-Hugiet (red.). Zarządzanie. Kanony i trendy (s. 43–55). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. ISBN 9788325517236.
Zobacz w Google Scholar
Oleksyn, T. (2013). Wprowadzenie. W: T. Oleksyn (red.). Filozofia a zarządzanie (s. 9–22). Warszawa: Oficyna Wydawnicza a Wolters Kluwer business. ISBN 9788326439919.
Zobacz w Google Scholar
Organization. (2015). W: Online Etymology Dictionary [online, dostęp: 2017-07-01]. Dostępny w Internecie: http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=organization&searchmode=none.
Zobacz w Google Scholar
Organizational chart. (2015). W: Wikipedia: The Free Encyclopedia [online, dostęp: 2017-08-30]. Dostępny w Internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/Organizational_chart.
Zobacz w Google Scholar
Organization charts. (1923). Modern Business Report No. 102. New York: Alexander Hamilton In¬stitute [online, dostęp: 2017-08-30]. Dostępny w Internecie: http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id =mdp.35128001192606;view=1up;seq=1.
Zobacz w Google Scholar
Polko, P. (2013). Wstęp do wydania polskiego. W: C. von Clausewitz. O wojnie. Podręcznik stratega. Gliwice: Wydawnictwo Helion. ISBN 9788324636044.
Zobacz w Google Scholar
Pollard, H.R. (1974). Developments in Management Thought. London: William Heinemann Ltd. ISBN 0434915750.
Zobacz w Google Scholar
Praxelogy. (2015). W: Wikipedia: The Free Encyclopedia [online, dostęp: 2017-09-01]. Dostępny w Internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/Praxeology.
Zobacz w Google Scholar
Pszczołowski, T. (1976). Zasady sprawnego działania. Wstęp do prakseologii. Wyd. 5 rozszerz. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Zobacz w Google Scholar
Pszczołowski, T. (1978). Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji. Wrocław: Ossolineum.
Zobacz w Google Scholar
Robbins, S.P., DeCenzo, D.A. (2002). Podstawy zarządzania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. ISBN 8320813735.
Zobacz w Google Scholar
Rutka, R. (2010). Uwarunkowania ewolucji wiedzy o organizacji i zarządzaniu. W: M. Czerska, A. Szpitter (red.). Koncepcje zarządzania. Podręcznik akademicki (s. 11–29). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck. ISBN 9788325515300.
Zobacz w Google Scholar
Sagan, A. (2009). Marketing w nazwach katedr i zakładów naukowych szkół wyższych w Polsce. W: R. Niestrój (red.). Tożsamość i wizerunek marketingu (s. 128–138). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. ISBN 9788320818277.
Zobacz w Google Scholar
Smith, A. (2015). Pioneers of Management [online, dostęp: 2017-09-08]. Dostępny w Internecie: http://www. referenceforbusiness.com/management/Or-Pr/Pioneers-of-Management.html.
Zobacz w Google Scholar
Stoner, J.A.F., Freeman, R.E., Gilbert Jr., D.R. (1997). Kierowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. ISBN 8320810949.
Zobacz w Google Scholar
Stoner, J.A.F., Wankel, Ch. (1992). Kierowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. ISBN 8320808618.
Zobacz w Google Scholar
Système Figuré des Connaissances Humaines. (2015). W: R. Morrissey, G. Roe (red.). The ARTFL Encyclopédie [online, dostęp: 2017-08-30]. Dostępny w Internecie: https://encyclopedie.uchicago.edu/content/syst%C3%A8me-figur%C3%A9-des-connaissances-humaines.
Zobacz w Google Scholar
Tikhomirov, A.A. (2011). “The first case of scientific time-study that I ever saw...”: G.A. Wentworth’s impact on F.W. Taylor [online, dostęp: 2017-09-30]. Journal of Management History, 17(4), 356– 378. Dostępny w Internecie: http://www.emeraldinsight.com.emerald.han.uek.krakow.pl/doi/pdfplus/10.1108/17511341111164391.
Zobacz w Google Scholar
The History of Management. (2004). [online, dostęp: 2017-08-30]. Dostępny w Internecie: http://www.management2e.nelson.com/pdf/history.pdf.
Zobacz w Google Scholar
Trent, R.H. (1972). Management history: Is there madness in its method? [online, dostęp: 2017-08-30]. Academy of Management Proceedings, 1(August), 140–144. Dostępny w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/315360103_MANAGEMENT_HISTORY_IS_THERE_MADNESS_IN_ITS_ METHOD. DOI: 10.5465/AMBPP.1972.4981403.
Zobacz w Google Scholar
Trzcieniecki, J., Teczke, J. (1998). Podstawy organizacji i zarządzania. Wybrane zagadnienia. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa. ISBN 8390825821.
Zobacz w Google Scholar
Urwick, L., Brech, E.F.L. (1957). The Making of Scientific Management. Vol. 2. London: Pittman.
Zobacz w Google Scholar
Wichary, M. (1917). Organization Chart of Tabulating Machine Co [online, dostęp: 2015-08-30]. W: Wikimedia Commons. Dostępny w Internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/Organizational_chart#/media/File:Tabulating_Machine_Co_Organization_Chart.jpg.
Zobacz w Google Scholar
Witzel, M. (2012). A History of Management Thought. London–New York: Routledge; Taylor & Francis Group. ISBN 9780415600583.
Zobacz w Google Scholar
Wójcik, M. (1999). Geneza nauk organizacji i zarządzania. W: H. Bieniok (red.). Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem: pojęcia, funkcje, zasady, zasoby (s. 22–23). Katowice: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach. ISBN 8387265500.
Zobacz w Google Scholar
Wren, D.A. (1979). The Evolution of Management Thought. 2nd ed. New York: Wiley.
Zobacz w Google Scholar
Wren, D.A. (2005). The History of Management Thought. 5th ed. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. ISBN 0471669229.
Zobacz w Google Scholar
Zieleniewski, J. (1981). Organizacja i zarządzanie. Wyd. 7. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar
Zieleniewski, J. (1982). Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar
© Copyright by Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie. Artykuły są udostępniane na podstawie Creative Commons Attribution Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Licencja Międzynarodowa
