Ocena skuteczności modeli wczesnego ostrzegania na przykładzie przedsiębiorstw działających w specjalnych strefach ekonomicznych

Abstrakt

Celem artykułu jest weryfikacja skuteczności wybranych dziesięciu modeli analizy dyskryminacyjnej na przykładzie 30 przedsiębiorstw działających w specjalnych strefach ekonomicznych w Mielcu i w Tarnobrzegu. W badaniu zastosowano metody analizy danych i analizy dyskryminacyjnej. Wykorzystano dane publicznie dostępne, pochodzące głównie ze sprawozdań finansowych przedsiębiorstw. Badanie przeprowadzono na próbie 30 przedsiębiorstw (w tym 15 upadłych i 15 określanych jako „zdrowe”), działających w strefach Euro-Park Mielec i Euro-Park Wisłosan Tarnobrzeg. Zakres czasowy badań to lata 2009–2017. Przeprowadzone analizy wykazały, że niektóre modele w prawidłowy sposób odzwierciedlają sytuację finansową badanych przedsiębiorstw (np. model Artura Hołdy – 73,3% trafnych prognoz), ujawniły także potrzebę zastosowania wielu modeli analizy dyskryminacyjnej do dokładnej analizy sytuacji finansowej przedsiębiorstwa – użycie jednego tylko modelu prowadzić może do wyciągania nieprawidłowych wniosków. Wykorzystanie modeli dyskryminacyjnych do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstw w wielu przypadkach opiera się na metodach wczesnego ostrzegania. Wspomniane metody charakteryzują się zarówno zaletami, jak i pewnymi ograniczeniami; jedną z wad jest szybki spadek skuteczności modeli ze względu na ciągłe zmiany warunków ekonomicznych podmiotów działających na rynku. Dlatego modele powstałe przed kilkunastoma laty mogą być mniej skuteczne niż odpowiednio nowsze metody. Co do zalety, to podkreślić należy przede wszystkim prostotę zastosowania takich narzędzi oraz jednoznaczne wyniki – które w porównaniu na przykład do tradycyjnej analizy wskaźnikowej pozwalają na uniknięcie błędów w interpretacji wyników.