Słowa kluczowe
metody płatności
płatności bezdotykowe
płatności zbliżeniowe
Jak cytować
Abstrakt
W polskiej gospodarce konsumenci mogą wybierać spośród różnych metod płatności. Każda na swoje wady i zalety. W literaturze przedmiotu można znaleźć liczne badania dowodzące wyższej efektywności kosztowej płatności elektronicznych, na przykład za pomocą kart płatniczych. Polska znajduje się w grupie krajów, gdzie
przywiązanie do gotówki jest względnie duże. Równocześnie innowacje płatnicze są szybko adaptowane. Polska w drugiej połowie 2018 roku była pierwszym krajem na świecie, w którym wszystkie terminale płatnicze akceptowały płatności zbliżeniowe. Było to możliwe dzięki działaniom odgórnym (np. Programu Wsparcia Obrotu Bezgotówkowego), ale również dzięki szybkiemu przyswojeniu tychże nowych metod płatności przez dużą część naszego społeczeństwa. Mogło się to wiązać z relatywnie krótszym okresem funkcjonowania płatności bezgotówkowych, przez co adaptacja innowacji była łatwiejsza niż w krajach dojrzałych. Koncepcja implementowania najnowszego technologicznie etapu z pominięciem stadiów wcześniejszych nosi nazwę leapfroggingu. Implementacja i dynamiczny rozwój najnowszych technologii płatniczych na polskim rynku noszą znamiona tego procesu, choć nie są nim w znaczeniu dosłownym. Co interesujące, po wdrożeniu nowoczesnych metod płatniczych w naszym kraju rozpoczęły się procesy dalszego rozwijania metod płatności (system BLIK), który zyskał zainteresowanie światowego giganta płatniczego (Mastercard). Mamy zatem do czynienia nie tylko z zaadoptowaniem technologii, ale i z wkroczeniem do grona technologicznych liderów w sferze płatności.
Bibliografia
Akhil, J., Patil, B. (2021). An energy Internet for India: Are we ready for a technology leapfrogging? Environmental Research: Infrastructure and Sustainability, 1(1). DOI: 10.1088/2634-4505/ac005d.
Zobacz w Google Scholar
Ante, L., Fiedler, I., Strehle, E. (2020). The influence of stablecoin issuances on cryptocurrency markets, BRL Working Paper Series, 11. DOI: 10.1016/j.frl.2020.101867.
Zobacz w Google Scholar
Barro, R. J., Sala-i-Martin, X. (1997). Technological diffusion, convergence, and growth. Journal of Economic Growth, 2, 1–27.
Zobacz w Google Scholar
Barro, R., Sala-i-Martin, X., Blanchard, O., Hall, R. (1991). Convergence across states and regions. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 107–182.
Zobacz w Google Scholar
Beck, T., Pamuk, H., Ramratta, R., Uras, B. R. (2018). Payment instruments, finance and development. Journal of Development Economics, 133, 162–186. DOI: 10.1016/j.jdeveco.2018.01.005.
Zobacz w Google Scholar
Binz, C., Truffer, B., Li, L., Shi, Y., Lu, Y. (2012). Conceptualizing leapfrogging with spatially coupled innovation systems: The case of onsite wastewater treatment in China. Technological Forecasting and Social Change, 79(1), 155–171. DOI: 10.1016/j.techfore.2011.08.016.
Zobacz w Google Scholar
Bolt, W., Chakravorti, S. (2010). Digitization of retail payments. DNB Working Papers, 270.
Zobacz w Google Scholar
Borzekowski, R., Kiser, E. K. (2008). The choice at the checkout: Quantifying demand across payment instruments. International Journal of Industrial Organization, 26(4), 889–902.
Zobacz w Google Scholar
Brezis, E. S., Krugman, P. R., Tsiddon, D. (1993). Leapfrogging in international competition: A theory of cycles in national technological leadership. The American Economic Review, 83(5), 1211–1219.
Zobacz w Google Scholar
Carbo, S., Humphrey, D., Lopez, R. (2002). Effects of ATMs and electronic payments on banking costs. Working Paper, Department of Finance, Florida State University.
Zobacz w Google Scholar
Carbó-Valverde, S., Liñares-Zegarra, J. M. (2011). How effective are rewards programs in promoting payment card usage? Empirical evidence. Journal of Banking and Finance, 35(12), 3275–3291.
Zobacz w Google Scholar
Ching, A. T., Hayashi, F. (2010). Payment card rewards programs and consumer payment choice. Journal of Banking and Finance, 34(8), 1773–1787.
Zobacz w Google Scholar
Cohen, W. M., Levinthal, D. A. (1990). Absorptive capacity: A new perspective on learning and innovation. Administrative Science Quarterly, 35, 128–152. DOI: 10.2307/2393553.
Zobacz w Google Scholar
Dabla-Norris, E., Ji, Y., Townsend, R. (2015). Identifying constraints to financial inclusion and their impact on GDP and inequality: A structural framework for policy. IMF Working Papers, 022.
Zobacz w Google Scholar
Davison, R., Vogel, D., Harris, R., Jones, N. (2000). Technology leapfrogging in developing countries—an inevitable luxury? Electronic Journal of Information Systems in Developing Countries, 1(1), 1–10.
Zobacz w Google Scholar
De Meijer, C. R. W. (2010). The single European Cash Area towards a more efficient European cash society. Journal of Payments Strategy & Systems, 4(3), 289–300.
Zobacz w Google Scholar
EBC. (2020). Stablecoins: Implications for monetary policy, financial stability, market infrastructure and payments, and banking supervision in the euro area. Occasional Paper Series, 247.
Zobacz w Google Scholar
Edquist, C. (1997). Systems of innovation: Technologies, institutions and organizations. London: Routledge. ISBN 9780415516112.
Zobacz w Google Scholar
Evans, D. M., Browne, A. L., Gortemaker, I. A. (2018). Environmental leapfrogging and everyday climate cultures: Sustainable water consumption in the Global South. Climatic Change, 163, 1–15. DOI: 10.1007/s10584-018-2331-y.
Zobacz w Google Scholar
Gallagher, K. S. (2006). Limits to leapfrogging in energy technologies? Evidence from the Chinese automobile industry. Energy Policy, 34(4), 383–394. DOI: 10.1016/j.enpol.2004.06.005.
Zobacz w Google Scholar
Gevaudan, C., Lederman, D. (2020). Stages of development of payment systems: Leapfrogging across countries and MENA’s place in the world. World Bank Policy Research Working Paper, 9104.
Zobacz w Google Scholar
Gray, H., Sanzogni, L. (2004). Technology leapfrogging in Thailand: Issues for the support of eCommerce infrastructure. Electronic Journal of Information Systems in Developing Countries, 16(1), 1–26. DOI: 10.1002/j.1681-4835.2004.tb00104.x.
Zobacz w Google Scholar
Gresvik, O., Øwre, G. (2002). Banks’ costs and income in the payment system in 2001 [online, accessed: 2019-10-31]. Norges bank. Retrieved fromm: https://norges-bank.brage.unit.no/norges-bank-xmlui/bitstream/handle/11250/2504523/gresvik.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
Zobacz w Google Scholar
Han, P., Wang, Z. (2021). Technology adoption and leapfrogging: Racing for mobile payments. Working Paper (Federal Reserve Bank of Richmond), 21(5), 1–44. DOI: https://doi.org/10.21144/wp21-05.
Zobacz w Google Scholar
Hasan, I., De Renzis, T., Schmiedel, H. (2013). Retail payments and the real economy. European Central Bank Working Paper Series, 1572.
Zobacz w Google Scholar
Hausmann, R., Klinger, B. (2007). The structure of the product space and the evolution of comparative advantage. CID Working Paper, 146.
Zobacz w Google Scholar
Ho, P. (2005). Greening industries in newly industrialising countries: Asian-style leapfrogging? International Journal for Environment and Sustainable Development, 4(3), 209–226. DOI: 10.1504/IJESD.2005.007738.
Zobacz w Google Scholar
Hobday, M. (1994). Technological learning in Singapore: A test case of leapfrogging. The Journal of Development Studies, 30(4), 831–858. DOI: 10.1080/00220389408422340.
Zobacz w Google Scholar
Humphrey, D., Willesson, M., Bergendahl, G., Lindblom, T. (2006). Benefits from a changing payment technology in European banking. Journal of Banking and Finance, 30(6), 1631–1652.
Zobacz w Google Scholar
Klee, E. (2008). How people pay: evidence from grocery store data. Journal of Monetary Economics, 55(3), 526–541.
Zobacz w Google Scholar
Lee, K., Lim, C. (2001). Technological regimes, catching-up and leapfrogging: Findings from the Korean industries. Research Policy, 30(3), 459–483.
Zobacz w Google Scholar
Lewis, J. (2007). Technology acquisition and innovation in the developing world: Wind turbine development in China and India. Studies in Comparative International Development, 42(3), 208–232.
Zobacz w Google Scholar
Mody, A., Sherman, R. (1990). Leapfrogging in switching systems. Technological Forecasting and Social Change, 37(1), 77–83. DOI: 10.1016/0040-1625(90)90060-9.
Zobacz w Google Scholar
Moon, H., Park, S. Y.,Woo, J. (2021). Staying on convention or leapfrogging to eco-innovation? Identifying early adopters of hydrogen-powered vehicles. Technological Forecasting and Social Change, 171, 12099.
Zobacz w Google Scholar
NBP. Narodowy Bank Polski. (2018). Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów Unii Europejskiej za 2017 r. Departament Systemu Płatniczego Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
NBP. Narodowy Bank Polski. (2019a). Koszty instrumentów płatniczych na rynku polskim. Raport końcowy z projektu badawczego NBP. Departament Systemu Płatniczego Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
NBP. Narodowy Bank Polski. (2019b). Ocena funkcjonowania polskiego systemu płatniczego w II półroczu 2018 r. Departament Systemu Płatniczego Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Ndung’u, N., Morales, A., Ndirangu, L. (2016). Cashing in on the digital revolution. Finance & Development, 53(2), 14–17. ISBN 9781513549118.
Zobacz w Google Scholar
Oleńkiewicz, M. (2015). Potencjał rozwoju rynku płatności bezgotówkowych w Polsce. Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne, 2(22), 215–223.
Zobacz w Google Scholar
Perkins, R. (2003). Environmental leapfrogging in developing countries: A critical assessment and reconstruction. Natural Resources Forum, 27(3), 177–188. DOI: 10.1111/1477-8947.00053.
Zobacz w Google Scholar
Rock, M., Murphy, J. T., Rasiah, R., Van Seters, P., Managi, S. (2009). A hard slog, not a leap frog: Globalization and sustainability transitions in developing Asia. Technological Forecasting and Social Change, 76(2), 241–254. DOI: 10.1016/j.techfore.2007.11.014.
Zobacz w Google Scholar
Rwanda FinScope. (2016). Finanncial Inclusion in Rwanda [online, acces: 2019-10-29]. Retrieved from: http://www.statistics.gov.rw/publication/finscope-rwanda-2016.
Zobacz w Google Scholar
Sauter, R., Watson, J. (2008). Technology leapfrogging: A review of the evidence. A report for DFID. Sussex Energy Group SPRU. Science and Technology Policy Research. University of Sussex.
Zobacz w Google Scholar
Schmiedel, H., Kostova, G. L., Ruttenberg, W. (2012). The social and private costs of retail payment instruments: A European perspective. ECB Occasional Paper Seriess, 137.
Zobacz w Google Scholar
Schroeder, P. M., Anantharaman, M. (2016). Lifestyle leapfrogging in emerging economies: Enabling systemic shifts to sustainable consumption. Journal of Consumer Policy, 40(1). DOI: 10.1007/s10603-016-9339-3.
Zobacz w Google Scholar
Steinmueller, W. E. (2001). ICTs and the possibilities for leapfrogging by developing countries. International Labour Review, 140(2), 193–210. DOI:10.1111/j.1564-913X.2001.tb00220.x.
Zobacz w Google Scholar
Von Kalckreuth, U., Schmidt, T., Stix, H. (2009). Choosing and using payment instruments: Evidence from German microdata. Empirical Economics, 46(3), 1019–1055.
Zobacz w Google Scholar
Watson, J., Sauter, R. (2008). Technology leapfrogging: A review of the evidence, University of Sussex, Sussex Energy Group, Sussex Energy GroupSPRU. Science and Technology Policy Research. University of Sussex.
Zobacz w Google Scholar
World Bank. (2008). Global economic prospects 2008: Technology diffusion in the developing world. Washington DC, World Bank.
Zobacz w Google Scholar
World Bank Group and China Development Bank (2017). Leapfrogging: The key to Africa’s development? Zandi, M., Koropeckyj, S., Singh, V., Matsiras, P. (2016). The impact of electronic payments on economic growth. Moody’s Analytics, Economic & Consumer Credit Analytics.
Zobacz w Google Scholar
Zandi, M., Singh, V., Irving, J. (2013). The impact of electronic payments on economic growth. Moody’s Analytics, Economic & Consumer Credit Analytics.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.