Różnorodność systemów rachunkowości – wyniki międzynarodowego badania ankietowego z udziałem studentów

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki polsko-amerykańskiego badania ankietowego dotyczącego zagadnienia międzynarodowego zróżnicowania rachunkowości. Badanie zostało przeprowadzone na dwóch grupach studentów studiów pierwszego stopnia. Na podstawie otrzymanych wyników można stwierdzić, że studenci amerykańscy postrzegają akcjonariuszy i menedżerów jako głównych użytkowników sprawozdań finansowych, podczas gdy polscy studenci wskazują na organy podatkowe i menedżerów. Obie grupy uważają także rachunek zysków i strat za sedno sprawozdań finansowych. Amerykanie w większym stopniu niż Polacy doceniają znaczenie zestawienia zmian w kapitale własnym, z kolei dla polskich studentów większe znaczenie niż dla ich amerykańskich rówieśników ma bilans jako źródło informacji przydatne do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstw. Ponadto potwierdzone zostało, że różnice kulturowe doprowadziły do innego rozumienia słowa „prawdopodobne” przez amerykańskich i polskich studentów. Pojęcie to na gruncie obu standardów rachunkowości, według których kształceni są studenci, należy doprecyzowywać, uwzględniając profesjonalny osąd; jego zastosowanie w obu grupach doprowadziło do odmiennych rezultatów. Amerykańscy studenci wykazali się mniej konserwatywnym podejściem w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość należności. Dodatkowo wyniki ankiety sygnalizują różne podejście do zagadnień etycznych w auditingu – Amerykanie przywiązują do tej kwestii większe znaczenie. Należy zwrócić uwagę, że zidentyfikowane w badaniu różnice mogą być istotnym zagadnieniem w procesie przygotowywania sprawozdań finansowych przedsiębiorstw i grup kapitałowych stosujących nie tylko różne standardy rachunkowości, ale działających w ramach różnych kultur.