Słowa kluczowe
motywacja podatkowa
zachowania przedsiębiorców
Jak cytować
Abstrakt
Na motywację podatkową osób prowadzących własną działalność gospodarczą wpływa wiele czynników, między innymi religia, położenie geograficzne czy stabilność systemu podatkowego. Ustalenie i wskazanie, co wpływa na chęć płacenia podatków lub jej brak, jest istotnym elementem budowania świadomości podatkowej oraz tworzenia ram opodatkowania dopasowanych do odbiorcy, czyli podatnika. Celem artykułu jest przedstawienie różnic pomiędzy podejściem do opodatkowania przedsiębiorców z pięciu różnych województw w Polsce na podstawie otrzymanych wyników badania empirycznego. Badanie zostało przeprowadzone na próbie 250 osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Ankietowanymi byli przedsiębiorcy z województw: podlaskiego, pomorskiego, pod- karpackiego, wielkopolskiego oraz śląskiego. Wyniki badania przeanalizowane za pomocą statystyk opisowych wskazują na występowanie różnic w nastawieniu do płacenia podatków w zależności od regionu prowadzenia działalności. Widoczne są one w szczególności w sposobie zarządzania dokumentacją podatkową oraz w motywacji do płacenia podatków.Bibliografia
Alkhatib, A.A., Abdul-Jabbar, H., Abuamria, F., Rahhal, A. (2019). The effects of social influence factors on income tax evasion among the Palestinian SMEs. International Journal of Advanced Science and Technology, 28(17), 144–152. DOI: 10.6007/IJARAFMS/v8-i4/5471.
Zobacz w Google Scholar
Alm, J., Torgler, B. (2006). Culture differences and tax morale in the United States and in Europe. Journal of Economic Psychology, 27(2), 224–246. DOI: 10.1016/j.joep.2005.09.002.
Zobacz w Google Scholar
Bejaković, P., Bezeredi, S. (2019). Determinants of tax morale in Croatia: An ordered logit model. Business Systems Research, 10(2), 37–48. DOI: 10.2478/bsrj-2019-016.
Zobacz w Google Scholar
Biznes.gov.pl. (2020). Jak wybrać optymalną formę opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej. [online, accessed: 2021-10-28]. Retrieved from: https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/podatki-i-ksiegowosc/chce-rozliczac-pit/jak-wybrac-optymalna-forme-opodatkowania-przychodow-z-dzialalnosci-gospodarczej#6.
Zobacz w Google Scholar
Calhoun, A. (2021). Tax law, religion, and justice: An exploration of theological reflections on taxation. London: Routledge. DOI: 10.4324/9781003039556. E-ISBN 9781003039556.
Zobacz w Google Scholar
Carsamer, E., Abbam, A. (2020). Religion and tax compliance among SMEs in Ghana. Journal of Financial Crime. DOI: 10.1108/JFC-01-2020-0007.
Zobacz w Google Scholar
Chan, H.F., Supriyadi, M.W., Torgler, B. (2018). Trust and tax morale. In: E.M. Uslaner (ed.). The Oxford handbook of social and political trust, New York: Oxford University Press, 1–71. DOI: 10.1093/oxfordhb/9780190274801.013.23.
Zobacz w Google Scholar
Cyan, M.R., Koumpias, A.M., Martinez-Vazquez, J. (2016). The determinants of tax morale in Pakistan. Journal of Asian Economics, 47, 23–34. DOI: 10.1016/j.asieco.2016.09.002.
Zobacz w Google Scholar
D’Attoma, J. (2018). What explains the North-South divide in Italian tax compliance? An experimental analysis. Acta Politica. DOI: 10.1057/s41269-018-0077-1.
Zobacz w Google Scholar
Doerrenberg, P., Peichl, A. (2010). Progressive taxation and tax morale. Public Choice, 155. DOI: 10.1007/s11127-011-9848-1.
Zobacz w Google Scholar
Feld L.P., Frey, B.S. (2002). Trust breeds trust: How taxpayers are treated. Economics of Governance, 3, 87–99. DOI: 10.1007/s101010100032.
Zobacz w Google Scholar
Feld, L.P., Torgler, B. (2007). Tax morale after the reunification of Germany: Results from a quasinatural experiment.CESifo Working Paper, 1921, CESifo Group, Munich.
Zobacz w Google Scholar
Feld, L.P., Torgler, B., Dong, B. (2008). Coming closer? Tax morale, deterrence and social learning after German unification. CREMA Working Paper 09.
Zobacz w Google Scholar
Filippin, A., Fiorio, C.V., Viviano, E. (2013). The effect of tax enforcement on tax morale. European Journal of Political Economy, 32, 320–331. DOI: 10.1016/j.ejpoleco.2013.09.005.
Zobacz w Google Scholar
Fotiadis, K., Chatzoglou, P. (2021). The tax morale of exhausted taxpayers: The case of Greece. Constitutional Political Economy. DOI: 10.1007/s10602-021-09349-3.
Zobacz w Google Scholar
Frey, B.S., Torgler, B. (2007). Tax morale and conditional cooperation. Journal of Comparative Economics, 35(1), 136–159.
Zobacz w Google Scholar
Gerger G.C., Gercek A., Taskin C., Bakar F., Guzel S. (2014). Determining the factors that affect taxpayers’ perspective on tax administration: Research in Turkey. International Journal of Economics and Finance Studies, 6(1), 18–28. DOI: 10.3929/ethz-a-00437-4800.
Zobacz w Google Scholar
Gomułowicz, A., Mączyński, D. (2012). Podatki i prawo podatkowe. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer. ISBN 978-83-8092-900-5.
Zobacz w Google Scholar
Horodnic, I.A. (2018). Tax morale and institutional theory: A systematic review. International Journal of Sociology and Social Policy, 38(9–10), 868–886. DOI: 10.1108/IJSSP-03-2018-0039.
Zobacz w Google Scholar
Ishak, A.I., Ali, M.M. (2020). Factors influencing intention to participate in tax evasion: Individual perspectives.
Zobacz w Google Scholar
Universal Journal of Accounting and Finance, 8(4), 103–114. DOI: 10.13189/ujaf.2020.080403.
Zobacz w Google Scholar
Kassa, E.T. (2021). Factors influencing taxpayers to engage in tax evasion: Evidence from Woldia City administration micro, small, and large enterprise taxpayers. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 10(1), 1–16. DOI: 10.1186/s13731-020-00142-4.
Zobacz w Google Scholar
Khalil, S., Sidani, Y. (2020). The influence of religiosity on tax evasion attitudes in Lebanon. Journal of International
Zobacz w Google Scholar
Accounting, Auditing and Taxation, 40, 100335. DOI: 10.1016/j.intaccaudtax.2020.100335.
Zobacz w Google Scholar
Kurt, D., Kurt, A.C. (2021). Religion and informational influence: Evidence from individual tax behavior in the US. Journal of Consumer Affairs, 55(3), 821–846. DOI: 10.1111/joca.12377.
Zobacz w Google Scholar
Kushwah, S.V., Nathani, N., Vigg, M. (2021). Impact of tax knowledge, tax penalties, and E-filing on tax compliance in India. Indian Journal of Finance, 15(5–7). DOI: 10.4236/ib.2016.81001.
Zobacz w Google Scholar
Leonardo, G., Martinez-Vazquez, J. (2016). Politicians, bureaucrats, and tax morale: What shapes tax compliance attitudes?. International Studies Program Working Paper, 16-08. Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, Atlanta, GA.
Zobacz w Google Scholar
Maria-Dolores, R., Alarcón, C., Garre, M.E. (2010). Tax morale in Spain: A study into some of its principal determinants. Journal of Economic Issues, 44(4), 855–876. DOI: 10.2307/25800724.
Zobacz w Google Scholar
McGee, R.W., Benk, S. (2019). Christian attitudes toward ethics of tax evasion: A case study. Journal of Financial Crime, 26(1), 74–94. DOI: 10.1108/JFC-11-2017-0104.
Zobacz w Google Scholar
Nerre B. (2008). Tax culture: A basic concept for tax politics. Economic Analysis and Policy, 38(1), 153–167, DOI: 0.1016/S0313-5926(08)50011-7.
Zobacz w Google Scholar
Newman, W., Nokhu, M. (2018). Evaluating the impact of tax knowledge on tax compliance among small medium enterprises in a developing country. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 22(6), 1–14. DOI: 10.4337/9781781007990.
Zobacz w Google Scholar
Niesiobędzka, M. (2009). Relacje podatnik – państwo jako predyktory moralności podatkowej. Psychologia Społeczna, 3(11), 123–132. DOI: 10.7366/1896180020174205.
Zobacz w Google Scholar
Nurkholis, N., Dularif, M., Rustiarini, N.E.W. (2020). Tax evasion and service-trust paradigm: A meta-analysis. Cogent Business and Management. DOI: 10.1080/23311975.2020.1827699.
Zobacz w Google Scholar
Olaniyi, T.A., Akinola, B. (2020). National culture and tax performance in Africa. Economic Horizons, 22(1), 3–15. DOI: 10.5937/ekonhor2001001O.
Zobacz w Google Scholar
Pasternak-Malicka, M. (2013). Mentalność i moralność podatkowa a reakcje gospodarstw domowych na obowiązek podatkowy. Modern Management Review, 18(20/1), 87–98. DOI: 10.7862/rz.2013.mmr.8.
Zobacz w Google Scholar
Podatki.gov.pl. (2020). Dochody budżetu państwa [online, accessed: 2021-10-03]. Retrieved from: https://www.podatki.gov.pl/z-twoich-podatkow/dochody-i-wydatki-z-twoich-podatkow/.
Zobacz w Google Scholar
Pui Yee, C., Moorthy, K., Choo Keng Soon, W. (2017). Taxpayers’ perceptions on tax evasion behaviour: An empirical study in Malaysia. International Journal of Law and Management, 59(3), 413–429. DOI: 10.1108/IJLMA-02-2016-0022.
Zobacz w Google Scholar
Rahmawati, Y., Dwijayanto, A. (2021). The effect of moral tax and tax compliance on decision making through gender perspective: A case study of religious communities in Magetan District, East Java, Indonesia. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 10(6), 237–237. DOI: 10.36941/ajis-2021-0168.
Zobacz w Google Scholar
Russo, F.F. (2013). Tax morale and tax evasion reports. Economics Letters, 121(1), 110–114. DOI: 10.1016/j.econlet.2013.07.004.
Zobacz w Google Scholar
Silveus, N., Stoddard, C. (2020). Identifying the causal effect of income on religiosity using the Earned Income Tax Credit. Journal of Economic Behavior & Organization, 178, 903–924. DOI: 10.1016/j.jebo.2020.08.022.
Zobacz w Google Scholar
Torgler, B. (2003). Tax morale and institutions. Working Paper, 2003-09. Center for Research in Economics, Management and the Arts, Basel. DOI: 10.2139/ssrn.663686.
Zobacz w Google Scholar
Torgler, B. (2005). A knight without a sword? The effects of audit courts on tax morale. Journal of Institutional and Theoretical Economics, 161(4), 735–760. DOI: 10.1628/093245605775075988.
Zobacz w Google Scholar
Torgler, B. (2012). Tax morale, Eastern Europe and European enlargement. Communist and Post-Communist Studies, 45(1–2), 11–25. DOI: 10.1596/1813-9450-5911.
Zobacz w Google Scholar
Torgler, B., Martinez-Vazquez, J. (2009). The evolution of tax morale in modern Spain. Journal of Economic Issues, XLIII(1), 1–28. DOI: 10.2753/JEI0021-3624430101.
Zobacz w Google Scholar
Torgler, B., Murphy, K. (2004). Tax morale in Australia: What shapes it and has it changed over time?. Journal of Australian Taxation, 7, 298–335.
Zobacz w Google Scholar
Timothy, J., Abbas, Y. (2021). Tax morale, perception of justice, trust in public authorities, tax knowledge, and tax compliance: A study of Indonesian SMEs. Journal of Tax Research, 19(1), 168–184.
Zobacz w Google Scholar
Wang, J., Lu, J. (2021). Religion and corporate tax compliance: Evidence from Chinese Taoism and Buddhism. Eurasian Business Review, 11(2), 327–347. DOI: 10.1007/s40821-020-00153-x.
Zobacz w Google Scholar
Windebank, J., Horodnic, I.A. (2016). Explaining participation in informal employment: A social contract perspective. International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 28(2–3), 178–194. DOI: 10.1504/IJESB.2016.076636.
Zobacz w Google Scholar
Yuniarta, G.A., Purnamawati, I.G.A. (2020). Spiritual, psychological and social dimensions of taxpayers compliance. Journal of Financial Crime, 27(3), 995–1007. DOI: 10.110-8/JFC-03-2020-0045.
Zobacz w Google Scholar
Legal acts
Zobacz w Google Scholar
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. DzU 1997, 78.483.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. DzU 2021, poz. 1540.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. DzU 2020, poz. 568.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju (PFR). DzU 2020, poz. 569.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 3 kwietnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r. DzU 2020, poz. 694.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19. DzU 2020, poz. 1068.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. DzU 2020, poz. 1086.
Zobacz w Google Scholar
Ustawa z dnia 16 lipca 2020 r. o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców. DzU 2020, poz. 1298.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.