Abstrakt
Przewóz towarów transportem drogowym utrzymuje się wciąż na wysokim poziomie. Zjawisko to poza pozytywnymi aspektami dla gospodarki niesie ze sobą również negatywne i kosztowne skutki, szczególnie w zakresie przewozu ładunków niebezpiecznych. Towary te, ze względu na swój charakter, stwarzają duże zagrożenie dla środowiska naturalnego oraz ludzi. Zasady nadzoru transportu tych towarów są regulowane przez właściwe dokumenty normatywne i wytyczne zatwierdzone w Unii Europejskiej i w Polsce. Pomimo zaostrzonych środków bezpieczeństwa bardzo często dochodzi do zdarzeń niepożądanych o negatywnych skutkach społecznych, środowiskowych i finansowych. Stan ten wymusza podejmowanie działań mających na celu minimalizację ryzyka przewozu i zwiększenie jego bezpieczeństwa. Jednym z takich działań jest wprowadzenie monitorowania ładunku od odbiorcy do nadawcy. Na rynku dostępne są systemy monitorowania pojazdów, które wykorzystują systemy nawigacji satelitarnej. Ich celem jest m.in. określenie lokalizacji pojazdów, kontrola paliwa czy zabezpieczenie pojazdów przed kradzieżą. Niestety, nie zapewniają one zintegrowanego monitorowania, uwzględniającego wieloaspektowość zagadnienia, a przede wszystkim wpływu stanu psychofizycznego kierowcy na wartość ryzyka, jak również skutków działań terrorystycznych, które w obecnych czasach nabrały istotnego znaczenia. W artykule przedstawiono koncepcję zintegrowanego systemu, uwzględniającego aktualny stan rozwiązań w tym zakresie. Przesłanki budowy systemu, zasady jego funkcjonowania, przepływ informacji pomiędzy uczestnikami oraz rolę czynnika ludzkiego w systemie, a także korzyści płynące z jego implementacji omówiono na przykładzie przewozu LNG. Zwrócono też uwagę na skutki społeczno-ekonomiczne funkcjonowania systemu jako elementu niezbędnego do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w przewozie towarów o właściwościach szczególnie niebezpiecznych.
Bibliografia
Antonowicz, M., Syryjczyk, T., Faryna, P. (red.). (2015). Biała księga: kolejowy transport towarowy 2015 [online, dostęp: 2017-07-26]. Warszawa: Forum Kolejowe – Railway Business Forum. Dostępny w Internecie: http://www.rbf.net.pl/pliki/file/RBF_BK_KTT_FINAL.pdf.
Zobacz w Google Scholar
Bęczkowska, S. (2014). Ocena i minimalizacja ryzyka w drogowym transporcie towarów niebezpiecznych. Praca doktorska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Zobacz w Google Scholar
Bęczkowska, S., Grabarek, I., Choromański, W. (2013). Model oceny ryzyka w drogowym transporcie towarów niebezpiecznych – wybrane zagadnienia. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, 96, 77–87.
Zobacz w Google Scholar
Bęczkowska, S., Grabarek, I. (2011). Znaczenie ergonomicznej jakości układu kierowca–cysterna–otoczenie w kształtowaniu bezpieczeństwa przewozów. W: E. Górska (red.). Współczesne i przyszłe wyzwania ergonomii (s. 143–153). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. ISBN 9788393098316.
Zobacz w Google Scholar
Bęczkowska, S., Grabarek, I. (2012a). Analysis of factors determining ergonomic conditions of driver’s workplace and safety in transport of dangerous goods. Archives of Transport, 24(3), 297–306.
Zobacz w Google Scholar
Bęczkowska, S., Grabarek, I. (2012b). Czynnik ludzki w ocenie ryzyka w transporcie towarów niebezpiecznych. Technika Transportu Szynowego, 9, 1–10.
Zobacz w Google Scholar
Evans, G.W., Karwowski, W. (1986). A perspective on mathematical modeling in human factors. W: W. Karwowski, A. Mital (eds.). Applications of Fuzzy Set Theory in Human Factors (s. 3–28). Amsterdam: Elsevier. ISBN 9781483294360.
Zobacz w Google Scholar
Jamroz, K., Smolarek, L. (2012). Analiza wpływu zmęczenia kierowców na ryzyko wypadków na drogach krajowych. Drogownictwo, 4, 121–126.
Zobacz w Google Scholar
Jamroz, K., Smolarek, L. (2013). Driver fatigue and road safety on Poland’s national roads. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 19(2), 297–309.
Zobacz w Google Scholar
KGP. (2014). Wypadki drogowe w Polsce w 2013 roku [online, dostęp: 2017-05-20]. Warszawa: Komenda Główna Policji. Dostępny w Internecie: http://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,Wypadki-drogowe-raporty-roczne.html.
Zobacz w Google Scholar
Kopczewski, R., Nowacki, G., Krysiuk, C. (2016). Projekt struktury funkcjonalnej systemu bezpieczeństwa przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. Autobusy, 10, 45–52.
Zobacz w Google Scholar
Mamdani, E.H., Gaines, B.R. (eds.). (1981). Fuzzy Reasoning and Its Applications. London: Academic Press. ISBN 0124677509.
Zobacz w Google Scholar
Martorell, S., Soares, G.C., Barnett, J. (2014). Safety, Reliability and Risk Analysis: Theory, Methods and Applications. Boca Raton: CRC Press. ISBN 9781482266481.
Zobacz w Google Scholar
Materiały informacyjne Gaz System, www. gazsystem.pl [dostęp: 2017-05-20].
Zobacz w Google Scholar
Matthews, G., Desmond, P.A., Neubauer, C., Hancock, P.A. (eds.). (2012). Handbook of Operator Fatigue. Burlington, VT: Ashgate Publishing Company. ISBN 9780754675372.
Zobacz w Google Scholar
NIK. (2012). Wykonywanie zadań przez administrację publiczną w zakresie bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych: informacja o wynikach kontroli [online, dostęp: 2017-05-20]. Warszawa: Najwyższa Izba Kontroli. Dostępny w Internecie: https://www.nik.gov.pl/plik/id,3552,vp,4524.pdf.
Zobacz w Google Scholar
Raport badań stateczności bocznej cystern Transportowego Dozoru Technicznego. (2017).
Zobacz w Google Scholar
Rutkowski, L. (2017). Metody i techniki sztucznej inteligencji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 9788301157319.
Zobacz w Google Scholar
Statystyki UE. (2017), www.eurostat.eu [dostęp: 2017-05-20].
Zobacz w Google Scholar
Szarata, A. (2013). Modelowanie podróży wzbudzonych oraz tłumionych zmianą stanu infrastruktury transportowej. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Zobacz w Google Scholar
Szopa, T. (2016). Niezawodność i bezpieczeństwo. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. ISBN 9788378145554.
Zobacz w Google Scholar
Yager, R.R., Filev, D.P. (1995). Podstawy modelowania i sterowania rozmytego. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. ISBN 8320419093.
Zobacz w Google Scholar
© Copyright by Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie. Artykuły są udostępniane na podstawie Creative Commons Attribution Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Licencja Międzynarodowa