Abstrakt
Nowelizacja Ustawy o systemie oświaty poszerzyła obowiązkowe zadania szkoły o obowiązek udzielania wsparcia w zakresie przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Artykuł jest próbą diagnozy szkolnego doradztwa zawodowego przeprowadzonej na podstawie badań w gimnazjach i w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu tarnowskiego. Celem artykułu – kierowanego głównie do nauczycieli – jest zwrócenie uwagi na problemy związane z udzielaniem uczniom wsparcia przez szkoły (pojawiające się w fazie konstruowania planów zawodowych i edukacyjnych) oraz ocena skuteczności funkcjonowania szkolnego doradztwa zawodowego w kontekście oczekiwań uczniów. W pierwszej, teoretycznej części artykułu zaprezentowano w zarysie zagadnienie kształtowania się podmiotu decyzyjnego. W kolejnych przedstawiono wyniki badań prowadzonych w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu tarnowskiego w okresie ostatnich dziesięciu lat. Pierwsze badania gimnazjalistów potwierdziły zapotrzebowanie na pomoc doradczą, co stanowiło jedną z istotnych przesłanek do utworzenia sieci szkolnych ośrodków doradztwa zawodowego w szkołach ponadgimnazjalnych. Wyniki ostatnich badań wykazały progresję działań doradczych. Zmieniła się też struktura oczekiwanej pomocy ze strony uczniów. Obecni uczniowie – w przeciwieństwie do swoich starszych kolegów – nie oczekują pomocy w planowaniu, ale wsparcia w poznawaniu swojej osobowości. W zakończeniu artykułu – oprócz wniosków – zamieszczono rekomendację upowszechnienia szkolnego doradztwa zawodowego.
Bibliografia
Bauman Z. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Sic!, 2000. ISBN 83-88807-43-9.
Zobacz w Google Scholar
Czerepaniak-Walczak M. Niepokoje współczesnej młodzieży w świetle korespondencji do czasopism młodzieżowych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 1997. ISBN 83-086994-1.
Zobacz w Google Scholar
Kargulowa A. O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. ISBN 83-01-14224-3.
Zobacz w Google Scholar
Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 1998. ISBN 83-86770-47-3.
Zobacz w Google Scholar
Kozielecki J. Psychologia procesów przeddecyzyjnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
Zobacz w Google Scholar
Kwiatkowski S.M. “Kształcenie zawodowe – główne problemy i wyzwania: Kształcenie zawodowe. Rynek pracy. Pracodawcy”. In: Kształcenie zawodowe, rynek pracy, pracodawcy. Ed. S. M. Kwiatkowski. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2000. ISBN 83-87-925-28-4.
Zobacz w Google Scholar
Lelińska K. “Charakterystyka procesu wyboru zawodu”. In: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu na lekcjach pracy-techniki. Ed. W. Rachalska, K. Lelińska, J. Wołejszo. Warszawa: Centrum Doskonalenia Nauczycieli im. Włodzimierza Spasowskiego, 1990.
Zobacz w Google Scholar
Leńczuk M., Szczygieł M., Chrześcijanek A., Guzik E. Doradztwo edukacyjno-zawodowe w Małopolsce. Kraków: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, 2012. ISBN 978-83-62384-91-4.
Zobacz w Google Scholar
Łobocki M. Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2005. ISBN 83-7308-234-4.
Zobacz w Google Scholar
Mysior R. Plany i aspiracje edukacyjne uczniów szkół gimnazjalnych Tarnowa i powiatu tarnowskiego. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2013. ISBN 978-83-7702-715-8.
Zobacz w Google Scholar
Piorunek M. Projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej w okresie adolescencji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004. ISBN 83-232-1365-8.
Zobacz w Google Scholar
Rogers C.R. “Uczyć się, jak być wolnym”. In: Przełom w psychologii. Ed. K. Jankowski. Transl. by K. Jankowski, A. Kołyszko, P. Kołyszko. Warszawa: Czytelnik, 1978.
Zobacz w Google Scholar
Szajek S. System orientacji i poradnictwa zawodowego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989. ISBN 83-01089-73-3.
Zobacz w Google Scholar
Szymański M.J. Młodzież wobec wartości. Próba diagnozy. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2000. ISBN 83-87715-75-1.
Zobacz w Google Scholar
Wojtasik B. Warsztat doradcy zawodu. Aspekty pedagogiczno-psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 1997. ISBN 83-01-12265-X.
Zobacz w Google Scholar
© Copyright by Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie. Artykuły są udostępniane na podstawie Creative Commons Attribution Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Licencja Międzynarodowa