Podróże reporterskie. Próba opisu i klasyfikacji

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie podróży podejmowanych przez reporterów i pisarzy (w związku z wykonywaną przez nich pracą) oraz wskazanie istotnych cech podróży reporterskich pozwalających na odróżnienie tego typu wypraw od turystyki. Celem podróży reporterskich jest przygotowanie tekstu opisującego odwiedzane miejsca, ich historię, związane z nimi wydarzenia polityczne i społeczne, losy jednostek i społeczności lub samą podróż oraz publikacja tego tekstu. Warunkiem podróży reporterskich jest bowiem gotowość do napisania tekstu oraz gotowość do jego późniejszego opublikowania. Ich uczestnikami są zarówno reporterzy zatrudnieni w czasopismach (agencjach prasowych, gazetach codziennych), jak i pracujący samodzielnie, przygotowujący reportaże np. dla wydawnictw. Podróż reporterska jest ściśle związana z wykonywaniem pracy, wymaga odpowiedniego przygotowania przed wyjazdem i ponoszenia wysiłku podczas jej trwania. Służy ona realizacji celu zawodowego. Reporter wykonuje zawód wymagający podróżowania, podróż w jego przypadku jest koniecznością. Wyjazd jest nieodzowny do wykonywania pracy, miejsca pobytu stają się miejscem pracy, a celem nadrzędnym jest działalność zawodowa. Podróż reporterska nie jest „dobrowolną zmianą miejsca pobytu”, łączy się z „przymusem”. Reporter ma ograniczoną swobodę w zakresie podejmowania decyzji o wyjeździe, w jego trakcie jest podporządkowany swoim przełożonym i ich poleceniom, to oni decydują o dacie jego powrotu. Każdy uczestnik takiej podróży jest zobowiązany do wykonania określonego zadania, do zbierania materiału potrzebnego do przygotowania publikacji. W związku z tym ponosi odpowiedzialność. Wyprawy reporterów zostają spożytkowane. Podróż przynosi trwały efekt w postaci publikacji. Efekty tego wyjazdu zaspokajają potrzeby innych ludzi. Cechy przysługujące podróżom reporterskim nie pozwalają traktować je jako turystyki.