Efektywność wydatków na badania i rozwój w krajach Grupy Wyszehradzkiej na tle średniej unijnej

Abstrakt

Celem artykułu jest ocena efektywności wydatków państw Grupy Wyszehradzkiej na badania i rozwój w porównaniu do średniej dla krajów Unii Europejskiej. Do określenia jej posłużą: wskaźniki prezentujące wielkość eksportu produktów high-tech, liczba wniosków patentowych oraz liczba cytowań publikacji naukowych w przeliczeniu na wielkość nakładów na B+R. Do skonstruowania wskaźników wykorzystano dane empiryczne pochodzące z baz Eurostat oraz Scimago Journal & Country Rank, a zakres czasowy badania obejmuje lata 2000–2016. Badania i rozwój są istotne dla krajów rozwijających się ze względu na dzielącą je od krajów wysoko rozwiniętych lukę technologiczną oraz zagrożenie pułapką średniego wzrostu. Kraje Grupy Wyszehradzkiej, wstępując do Unii Europejskiej, przyjęły wspólne zasady kształtowania polityki gospodarczej, której istotną częścią jest polityka innowacyjności. Jej celem jest rozwijanie sfery badawczej. Dane pokazujące wydatki na B+R jako procent PKB dowodzą, że kraje V4 osiągają niższy niż średnia unijna oraz zakładany w programie Horyzont 2020 (3%) poziom nakładów. Na podstawie analizy wskaźników efektywności można stwierdzić, że w przypadku eksportu high-tech i liczby cytowani publikacji naukowych kraje Grupy Wyszehradzkiej uzyskują większą niż średnia unijna efektywność, natomiast w przypadku liczby wniosków patentowych cechują się niższą efektywnością.