Abstrakt
W artykule przedstawiono ocenę możliwości wykorzystania czterech wybranych, spośród dostępnych na polskim rynku, aplikacji komputerowych służących do szacowania i analizy wydatku energetycznego w kontekście ich przydatności do organizacji i projektowania stanowisk pracy w przedsiębiorstwach działających na terenie polskim. Sformułowane zostały pytania badawcze oraz przedstawiono wytyczne fizjologiczne, prawne oraz użytkowe, na podstawie których opracowano kryteria oceny. Zaprezentowano uśrednione wyniki oceny, którą przeprowadziło niezależnie trzech ekspertów oraz pięciu pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy, zatrudnionych w różnych przedsiębiorstwach produkcyjnych. Przeprowadzone badania udowodniły, że żadna z aplikacji nie spełnia naraz większości z opracowanych kryteriów. Nadają się one głównie do obliczeń wydatku energetycznego pracownika płci męskiej, ale nie dają pełnego obrazu na temat spełnienia wytycznych fizjologicznych ani aktualnych wymagań prawnych. Ponadto samodzielna analiza na podstawie uzyskanych zapisów jest albo niepełna z powodu braku możliwości wprowadzania wszystkich wymaganych danych, albo utrudniona przez taki sposób podawania wartości, który wymaga dodatkowych obliczeń.
Bibliografia
Aplikacja Asystent BHP. (2017) [online, accessed: 2017-09-01]. Kraków: Tarbonus. Retrieved from: https://sklep.tarbonus.pl/glowna/124-asystent-bhp-wersja-80.html.
Zobacz w Google Scholar
Byrska, K. (2013). Możliwości zastosowania aparatury cosmed fitmate pro w określaniu wydatku energetycznego pracowników fizycznych. Logistyka, 4, 23–33.
Zobacz w Google Scholar
CIOP–PIB. (2005). Interaktywny system oceny ryzyka zawodowego IRYS [online, accessed: 2017-09-01]. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Retrieved from: https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P11000393471342264060084.
Zobacz w Google Scholar
CIOP–PIB (2009). Zasady kwalifikacji prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Poradnik do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych [online, accessed: 2017-09-01]. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Retrieved from: http://archiwum.ciop.pl/zasoby/EMERYTURY_POMOSTOWE_poradnik.pdf.
Zobacz w Google Scholar
Dębowski, M. T., Spioch, F. M. 1992. Chronometrażowo-tabelaryczna metoda oceny wydatku energetycznego. Zastosowania Ergonomii, 3, 67–77.
Zobacz w Google Scholar
Górska, E. (2007). Ergonomia, projektowanie, diagnoza, eksperymenty. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. ISBN 9788372077103.
Zobacz w Google Scholar
Grzywiński, W., Mederski, P., Bembenek, M. (2014). Porównanie metod określania wydatku energetycznego na przykładzie leśnictwa. Leśne Prace Badawcze, 75 (4), 417–421. DOI: 10.2478/frp-2014-0038.
Zobacz w Google Scholar
Ilmarinen, J. (1992a). Job design for the aged with regard to decline in their maximal aerobic capacity: Part I—Guidelines for the practitioner. International Journal of Industrial Ergonomics, 10, 53–63.
Zobacz w Google Scholar
Ilmarinen, J. (1992b). Job design for the aged with regard to decline in their maximal aerobic capacity: Part II—The scientific basis for the guide. International Journal of Industrial Ergonomics, 10, 65–77.
Zobacz w Google Scholar
Konarska, M. (1985). Metody oceny wydatku energetycznego. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 3–8.
Zobacz w Google Scholar
Konarska, M., Kurkus-Rozowska, B., Krokosz, A., Furmanik, M. (1994). Application of pulmonary ventilation measurements to assess energy expenditure during manual and massive muscular work. In: Proceedings of the 12th Congress of IEA (pp. 316–317). Toronto: Human Factor Association of Canada.
Zobacz w Google Scholar
Koradecka, D. (2010). Handbook of occupational safety and health. Boca Raton, FL: CRC Press. ISBN 9781439806845.
Zobacz w Google Scholar
Koradecka, D., Bugajska, J. (1999). Physiological instrumentation. In: W. Karwowski, W. S. Marras (eds.). The occupational ergonomics handbook (pp. 525–547). Boca Raton, FL: CRC Press. ISBN 0849326419.
Zobacz w Google Scholar
Koradecka, D., Sawicka, A. (1987). Ocena obciążenia organizmu pracą fizyczną. Bezpieczeństwo Pracy, 11, 9–14.
Zobacz w Google Scholar
Kozłowski, S., Nowakowska, A., Kirschner, H., Obuchowicz-Łożyńska, Z. (1968). Ocena wyliczania wysokości pułapu tlenowego człowieka (nomogram Astrand-Ryhming) jako pomiaru zdolności do pracy w warunkach aerobowych. Wychowanie Fizyczne i Sport, 4–12.
Zobacz w Google Scholar
Lehmann, G. (1966). Praktyczna fizjologia pracy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Zobacz w Google Scholar
Lubaś, P. (2017). Kalkulator wydatku energetycznego uproszczoną metodą wg Lehmanna. Instrukcja obsługi aplikacji z odrobiną praktycznych komentarzy [online, dostęp: 2017-09-01]. Szczecin: Okręgowy Inspektorat Pracy w Szczecinie. Retrieved from: http://docplayer.pl/5113844-Kalkulator-wydatku-energetycznego-uproszczona-metoda-wg-lehmanna.html.
Zobacz w Google Scholar
Makowiec-Dąbrowska, T. (1995). Czy ciężka praca fizyczna jest czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca? Medycyna Pracy, 43, 263–274.
Zobacz w Google Scholar
Makowiec-Dąbrowska, T. (1999). Fizjologia pracy. In: J. A. Indulski (ed.). Higiena pracy. Łódź: IMP. ISBN 8388261053.
Zobacz w Google Scholar
Makowiec-Dąbrowska, T., Radwan-Włodarczyk, Z., Koszada-Włodarczyk, W., Jóźwiak, Z. (1999). Koszt energetyczny pracy. Wytyczne dotyczące określania. Łódź: Oficyna Wydawnicza IMP. ISBN 8386052694.
Zobacz w Google Scholar
Makowiec-Dąbrowska, T., Radwan-Włodarczyk, Z., Koszada-Włodarczyk, W., Jóźwiak, Z. (2000). Obciążenie fizyczne – praktyczne zastosowanie różnych metod oceny. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera. ISBN 8388261029.
Zobacz w Google Scholar
Pałka, M. (1990). Metabolizm człowieka podczas pracy (propozycja standaryzacji badań). Bezpieczeństwo Pracy, 11, 3–6.
Zobacz w Google Scholar
PIP. (2017). Rekomendowane przez OIP Szczecin metody szacowania poszczególnych grup ergonomicznych czynników ryzyka [online, accessed: 2017-09-01]. Szczecin: Państwowa Inspekcja Ochrony Pracy. Okręgowy Inspektorat Pracy w Szczecinie. Retrieved from: https://szczecin.pip.gov.pl/pl/dzialania/prewencja-i-promocja/ergonomia/2485,rekomendowane-przez-oip-szczecin-metody-szacowania-poszczegolnych-grup-ergonomicznych-czynnikow-ryzyka-.html.
Zobacz w Google Scholar
Program Laborant. (2013). [online, accessed: 2017-09-01]. Gdańsk: An Lab Ochrona Środowiska i Bezpieczeństwa Pracy. Retrieved from: http://www.an-lab.pl/LaborantOpis.php.
Zobacz w Google Scholar
Rogoziński, A. (1988). Prosta metoda oceny wydatku energetycznego. Bezpieczeństwo Pracy, 11–12, 9–13.
Zobacz w Google Scholar
© Copyright by Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie. Artykuły są udostępniane na podstawie Creative Commons Attribution Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Licencja Międzynarodowa