Abstrakt
Wprowadzenie „teorii wyższych szczebli” (ang. the upper echelons theory) przez Hambricka i Masona w 1984 roku wzbudziło zainteresowanie zespołami naczelnego kierownictwa jako kluczowymi decydentami w przedsiębiorstwie i ich wpływem na wyniki organizacji. Początkowe poszukiwanie relacji między strukturą tych zespołów a efektywnością spółek nie przyniosło jednoznacznych rezultatów, dlatego coraz więcej uwagi poświęca się funkcjonowaniu rad dyrektorów, zarządów i rad nadzorczych oraz procesom grupowym w tych zespołach. Jednym z takich procesów są konflikty afektywne rozumiane jako brak zgodności między członkami zespołu spowodowane osobistymi antypatiami. Głównym celem tego artykułu jest wzbogacenie rozważań teoretycznych o empiryczną identyfikację związku między konfliktami afektywnymi w radach nadzorczych a skutecznością rad. Ponadto zbadano różne determinanty konfliktów afektywnych. Oprócz teoretycznej analizy problemu wartością tego artykułu jest prezentacja wyników własnych badań empirycznych przeprowadzonych wśród członków rad nadzorczych reprezentujących 46 spółek publicznych działających w Polsce. Wykazano, że konflikty afektywne obniżają efektywność rady nadzorczej, ale relacja ta nie jest istotna statystycznie. Zaobserwowano również, że najsilniejszymi determinantami konfliktów afektywnych są organizacja pracy, poziom wykształcenia członków rady oraz spójność zespołu. Wnioski wynikające z badań mogą być wykorzystane przy organizacji i moderacji posiedzeń rad nadzorczych oraz przy doborze kandydatów do rady.
Bibliografia
Amason, A. C. (1996). Distinguishing the effects of functional and dysfunctional conflict on strategic decision making: Resolving a paradox for Top Management Teams. Academy of Management Journal, 39(1), 123–148. DOI: 10.5465/256633.
Zobacz w Google Scholar
Amason, A. C., Liu, J., Fu, P. (2010). TMT demography, conflict and (effective) decision making: The key role of value congruence. Academy of Management Annual Meeting Proceedings, 1–6. DOI: 10.5465/ambpp.2010.54491815.
Zobacz w Google Scholar
Amason, A. C., Mooney, A. C. (1999). The effects of past performance on Top Management Teams conflict in strategic decision making. The International Journal of Conflict Management, 10(4), 340–359. DOI: 10.1108/eb022829.
Zobacz w Google Scholar
Amason, A. C., Sapienza, H. J. (1997). The effects of top management team size and interaction norms on cognitive and affective conflict. Journal of Management, 23, 495–516. DOI: 10.1177/014920639702300401.
Zobacz w Google Scholar
Atkinson, A., Atkinson, M. (2006). Board processes and the quality of board decision making. CMA Management, 80(6), 48–53.
Zobacz w Google Scholar
Badke-Schaub, P., Goldschmidt, G., Meijer, M. (2010). How does cognitive conflict in design teams support the development of creative ideas? Creativity and Innovation Management, 19(2), 119–133. DOI: 10.1111/j.1467-8691.2010.00553.x
Zobacz w Google Scholar
Barwacz, K. (2011). Efficiency of the owner’s supervision in public sector enterprises in view of the new institutional economy. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 17(1), 29–42. DOI: 10.25944/znmwse.2011.01.2942.
Zobacz w Google Scholar
Bermig, A., Frick, B. (2010). Board size, board composition and firm performance: Empirical evidence from Germany [online, accessed: 2011-01-15]. Working Papers. Retrieved from: SSRN: http://ssrn.com/abstract=1623103.
Zobacz w Google Scholar
Bielski, M. (2002). Podstawy teorii organizacji i zarządzania. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck. ISBN 8372470456.
Zobacz w Google Scholar
Bohdanowicz, L. (2010). Wpływ liczebności rad nadzorczych i zarządów spółek publicznych na wyniki spółek. Master of Business Administration, 3(104), 18–30.
Zobacz w Google Scholar
Bohdanowicz, L. (2011). Kobiety w organach statutowych polskich spółek publicznych: Podsumowanie badań. Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, 2(1), 227–238.
Zobacz w Google Scholar
Bohdanowicz, L. (2017). Pracownicy naukowi w radach nadzorczych polskich spółek publicznych. Organizacja i Kierowanie, 2(176), 427–441.
Zobacz w Google Scholar
Brockmann, E. (1996). Removing the paradox of conflict from group decisions. Academy of Management Executive, 10(2), 61–62. DOI: 10.5465/ame.1996.9606161555.
Zobacz w Google Scholar
Buchholtz, A. K., Amason, A.C., Rutherford, M. A. (2005). The impact of board monitoring and involvement on top management team affective conflict. Journal of Managerial Issues, 17(4), 405–422.
Zobacz w Google Scholar
Carmeli, A., Schaubroeck, J. (2006). Top management team behavioral integration, decision quality, and organizational decline. The Leadership Quarterly, 17(5), 441–453. DOI: 10.1016/j.leaqua.2006.06.001.
Zobacz w Google Scholar
Carpenter, M. A., Geletkanycz, M. A., Sanders, W. G. (2004). Upper Echelons research revisited: Antecedents, elements, and consequences of Top Management Team composition. Journal of Management, 30(6), 749–778. DOI: 10.1016/j.jm.2004.06.001.
Zobacz w Google Scholar
Cartwright, D., Zander, A. (1968). Origins of group dynamics. In: D. Cartwright, A. Zander (eds.). Group dynamics: Research and theory (pp. 3–21). New York: Harper and Row.
Zobacz w Google Scholar
Castro, C. B., De La Concha, M. D., Gravel, J. V., Perinan, M. V. (2009). Does the team leverage the Board’s decisions? Corporate Governance: An International Review, 17(6), 744–761. DOI: 10.1111/j.1467-8683.2009.00772.x.
Zobacz w Google Scholar
Cohen, S. G., Bailey, D. E. (1997). What makes teams work: Group effectiveness research from shop floor to the executive suite. Journal of Management, 23(3), 239–290. DOI: 10.1016/S0149-2063(97)90034-9.
Zobacz w Google Scholar
De Dreu, C. W., Weingart, L. R. (2003). Task versus relationship conflict, team performance, and team member satisfaction: a meta-analysis. The Journal of Applied Psychology, 88(4), 741–749. DOI: 10.1037/0021-9010.88.4.741.
Zobacz w Google Scholar
Eisenhardt, K. M., Kahwajy, J. L., Bourgeois, L. J. (1997). How management teams can have a good fight. Harvard Business Review, 75, 77–86.
Zobacz w Google Scholar
Ensley, M. D., Pearce, C. L. (2001). Shared cognition in top management teams: Implications for new venture performance. Journal of Organizational Behavior, 22(2), 145–160. DOI: 10.1002/job.83.
Zobacz w Google Scholar
Forbes, D. P., Milliken, F. J. (1999). Cognition and corporate governance: Understanding boards of directors as strategic decision-making groups. Academy of Management Review, 24(3), 489–505. DOI: 10.2307/259138.
Zobacz w Google Scholar
Forsyth, D. R. (1990). Group dynamics. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole. ISBN 0534981771.
Zobacz w Google Scholar
Hambrick, D., Mason, P. A. (1984). Upper Echelons: The organization as a reflection of its Top Managers. Academy of Management Review, 9(2), 193–206. DOI: 10.5465/amr.1984.4277628.
Zobacz w Google Scholar
Hsu, H. (2010). The relationship between Board characteristics and financial performance: An empirical study of United States Initial Public Offerings. International Journal of Management, 27(2).
Zobacz w Google Scholar
Koładkiewicz, I. (2013). Skuteczna rada nadzorcza. Perspektywa prezesów spółek – pilotaż ekspercki. Zarządzanie i Finanse, 11(2, part 6), 211–229.
Zobacz w Google Scholar
Koładkiewicz, I. (2014). Czynniki warunkujące skuteczność rad nadzorczych. Problemy Zarządzania, 12(2), 68–87. DOI: 10.7172/1644-9584.46.4.
Zobacz w Google Scholar
Levi, D. (2001). Group dynamics for teams. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. ISBN 9780761922544.
Zobacz w Google Scholar
Levrau, A., Van den Berghe, L. A. (2007). Corporate governance and board effectiveness: beyond formalism. ICFAI Journal of Corporate Governance, 6(4), 58–85.
Zobacz w Google Scholar
Lis, K. A., Sterniczuk, H. (2005). Nadzór korporacyjny. Kraków: Oficyna Ekonomiczna. ISBN 8389355833.
Zobacz w Google Scholar
Marschak, J., Radner, R. (1958). Economic theory of teams. Chapter 1. In: Cowles Foundation Discussion Papers, 59a. New Haven: Cowles Foundation for Research in Economics at Yale University.
Zobacz w Google Scholar
Medina, F. J., Munduate, L., Dorado, M. A., Martínez, I., Guerra, J. M. (2005). Types of intragroup conflict and affective reactions. Journal of Managerial Psychology, 20(3/4), 219–230. DOI: 10.1108/02683940510589019.
Zobacz w Google Scholar
Mooney, A. C., Holahan, P. J., Amason, A. C. (2007). Don’t take it personally: Exploring cognitive conflict as a mediator of affective conflict. Journal of Management Studies, 44(5), 733–758. DOI: 10.1111/j.1467-6486.2006.00674.x.
Zobacz w Google Scholar
Mooney, A. C., Sonnenfeld, J. (2001). Exploring antecedents to top management team conflict: The importance of behavioral integration. Academy of Management: Proceedings, 1, 11–16. DOI 10.5465/apbpp.2001.6123195.
Zobacz w Google Scholar
Murphy, S. A., McIntyre, M. L. (2007). Board of directors performance: A group dynamics perspective. Corporate Governance, 7(2), 209–224. DOI: 10.1108/14720700710739831.
Zobacz w Google Scholar
Papenhausen, C., Parayitam, S. (2015). Conflict management strategies as moderators in the antecedents to affective conflict and its influence on team effectiveness. Journal of Business and Management, 21(1), 101–119.
Zobacz w Google Scholar
Peszko, A. (2006). Rada nadzorcza w procesie zarządzania przedsiębiorstwem. Warszawa: Difin. ISBN 8372516413.
Zobacz w Google Scholar
Pugliese, A., Nicholson, G., Bezemer, P.-J. (2015). An observational analysis of the impact of board dynamics and directors’ participation on perceived board effectiveness. British Journal of Management, 26(1), 1–25. DOI: 10.1111/1467-8551.12074.
Zobacz w Google Scholar
Simons, T. L., Peterson, R. S. (1998). Task conflict and relationship conflict in top management teams: The pivotal role of intragroup trust. Academy of Management: Proceedings, 1, A1–A8. DOI: 10.5465/apbpp.1998.27667017.
Zobacz w Google Scholar
Simons, T., Pelled, L., Smith, K. A. (1999). Making use of difference: Diversity, debate, and decision comprehensiveness in top management teams. Academy of Management Journal, 42(6), 662–673. DOI: 10.2307/256987.
Zobacz w Google Scholar
Smith, K. G., Smith, K. A., Sims Jr., H. P., O’Bannon, D. P., Scully, J. A., Olian, J. D. (1994). Top management team demography and process: The role of social integration and communication. Administrative Science Quarterly, 39(3), 412–438. DOI: 10.2307/2393297.
Zobacz w Google Scholar
Van der Walt, N., Ingley, C. (2001). Evaluating board effectiveness: The changing context of strategic governance. Journal of Change Management, 1(4), 313–331. DOI: 10.1080/738552741.
Zobacz w Google Scholar
Vandewaerde, M., Voordeckers, W., Lambrechts, F., Bammens, Y. (2011). Board team leadership revised: A conceptual model of shared leadership in the boardroom. Journal of Business Ethics, 104, 403–420. DOI: 10.1007/s10551-011-0918-6.
Zobacz w Google Scholar
Walker, A., Machold, S., Ahmed, P. K. (2015). Diversity and conflict in board of directors. International Studies of Management and Organization, 45(1), 25–42.
Zobacz w Google Scholar
Wan, D., Ong, C. H. (2005). Board structure, process and performance: Evidence from public-listed companies in Singapore. Corporate Governance, 13(2), 277–290. DOI: 10.1111/j.1467-8683.2005.00422.x.
Zobacz w Google Scholar
Wiersema, M. F., Bantel, K. A. (1992). Top management team demography and corporate strategic change. Academy of Management Journal, 35(1), 91–121.
Zobacz w Google Scholar
Yun, Y. (2011). Effects of cognitive and affective conflict between hotel’s top managers on firm performance in China. Journal of China Tourism Research, 7(1), 42–61. DOI: 10.1080/19388160.2011.551046.
Zobacz w Google Scholar
Ziębicki, B. (2014). Efektywność organizacyjna podmiotów sektora publicznego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego. ISBN 9788372526762.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.