Abstract
Entering into a transaction always incurs various transaction costs which are comparable to the ‘friction forces’ in a physical system. However, economists tend to direct comparatively little attention to transaction costs, even when devising rigorous economic models, which considerably limits their practical use.
The article outlines the essence and origins of transaction costs, assets specificity in the sphere of exchange and their impact on shaping the trade pattern. There is also presented the problem of the market structure being shaped by concentration which manifests itself in equity investments leading to the increasing number of trade networks and middle sized stores. Trade development results in appearance of mega stores located usually in the suburbs of towns. They are surrounded by shopping centres whose offer is more attractive than that of shopping centres located in town centres. This leads to changes of location value and incurs substantial capital outlays which include also current operating expenses. The article addresses also the dilemma of choice between organising transactions inside companies, through network structures or through the market. The development of network links and own brands stimulates establishing partner relationships with suppliers of goods in order to lower the control costs, which is currently observed on the Polish market. The article also indicates the role of specific assets in shaping certain structures in the sphere of exchange (controlled shopping centres, franchising, long-term contracts with suppliers of goods) and presents trends shaping the structures of Polish FMCG market the majority of which is controlled by foreign trade networks.
References
Abernathy F.H., Dunlop J.T., Hammond J.H., Weil D., Control Your Inventory in a World of Lean Retailing, "Harvard Business Review" 2000, November-December.
View in Google Scholar
Alstyne M. van, The State of Network Organization: A Survey in Three Frameworks, "Journal of Organizational Computing" 1997, iss. 7 (3) s. 88-151.
View in Google Scholar
Anagnostopulu A., Sieci handlowe stawiają na własne marki [online, dostęp 10.06.2009], money.pl, 27.11.2008. Dostępny w Internecie: http://www.money.pl/gospodarka/raporty/artykul/sieci;handlowe;stawiaja;na;wlasne;marki,42,0,385322.html.
View in Google Scholar
Anthony R.N., Reece J.S., Accounting: Text and Cases, 8th ed., Irwin, Homewood 1989. ISBN 0-256-03570-9
View in Google Scholar
Bakkeland G., Berthon P.R., The Buyer’s Perspective on Transaction Costs and Relational Norms in the Distribution Channel: Prepositions for Research, "Management Research News" 1997, vol. 20, iss. 5.
View in Google Scholar
Carrefour wybuduje nowe centra logistyczne, aby sprostać planom rozwoju [online, dostęp, portalspożywczy.pl, 2010. Dostępny w Internecie: http://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/carrefour-wybuduje-nowe-centra-logistyczne-aby-sprostac-planom- rozwoju,40272.html.
View in Google Scholar
Collins A., Burt S., Market Sanctions, Monitoring and Vertical Coordination within Retail Manufacturer Relationships: The Case of Retail Brand Suppliers, "European Journal of Marketing" 2003, vol. 37, iss. 5/6.
View in Google Scholar
Czy Wielkopolska doczeka się centrum logistycznego? cz. 2, Wielkopolskie centrum logistyczne Inter Port Poznań [online, dostęp 20.10.2012], Logistyka.net, 5.04.2001. Dostępny w Internecie: http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:L3JZDRtkrPAJ:old.logistyka.net.pl/index. php%3Foption%3Dcom_content%26task%3Dview%26id%3D647%26Itemid%3D40+Intermarche +centrum+logistyczne+dla+41+sklep%C3%B3w&hl=pl&tbo=d&gl=pl&strip=1 .
View in Google Scholar
Dobson W., Clarke R., Davies S., Waterson M., Buyer Power and its Impact on Competition in the Food Retail Distribution Sector of the European Union, "Journal of Industry, Competition and Trade" 2001, vol. 1, iss. 3, s. 247-281.
View in Google Scholar
Gorynia M., Pośrednictwo w handlu zagranicznym a teoria kosztów transakcyjnych, "Ekonomista" 1998, nr 4.
View in Google Scholar
Grupa Carrefour Polska, Galeria Zielone Wzgórze [online, dostęp 20.10.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.galeriazielonewzgorze.pl/page/pl/kontakt/grupa-carrefour-polska/.
View in Google Scholar
Handel wewnętrzny w Polsce w 2007 roku. Raport roczny, IBRKiK, Warszawa 2008. ISSN 18997988.
View in Google Scholar
Hardt Ł., Ekonomia kosztów transakcyjnych: geneza i kierunki rozwoju, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009. ISBN 978-83-235-0518-1.
View in Google Scholar
Hardt Ł., Instytucje a koszty transakcyjne w nowej ekonomii instytucjonalnej, "Gospodarka Narodowa" 2005, nr 1-2.
View in Google Scholar
Intermarche siecią detaliczną roku [online, dostęp 24.06.2011]. Intermarche - Aktualności, 04.2011. Dostępny w Internecie: http://www.intermarche.pl/serwis,aktualnosci,221,2.html.
View in Google Scholar
Joshi A.W., Stump R.L., The Evolution of Governance in Exchange Relationships: Adapta- tions to the Transaction Cost Analysis Framework and an Empirical Test, American Marketing Association, Conference Proceedings, Chicago 1998, vol. 9.
View in Google Scholar
Kumar N., The Power of Trust in the Manufacturer-Retailer Relationships, "Harvard Business Review" 1996, November-December.
View in Google Scholar
Kowalska K., Kontraktowanie i koszty transakcyjne w nowej ekonomii instytucjonalnej, "Gospodarka Narodowa" 2005, nr 7-8.
View in Google Scholar
Larson P.D., Lush R.F., Quick Response Retail Technology: Integration and Performance Measurement, "The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research" 1990, vol. 1, no. 1.
View in Google Scholar
Łobejko S., Wykorzystanie kosztów transakcyjnych jako czynnika rozwoju przedsiębiorstw sieciowych [online, dostęp: 12.06.2011], Szkoła Główna Handlowa, Referaty przesłane na konferencję 9 grudnia 2010 r. Dostępny w Internecie: http://www.sgh.waw.pl/katedry/karik/Referat20/S._Lobejko_Wykorzystanie_kosztow_transakcyjnychw_przeds._sieciowych.doc.
View in Google Scholar
Marki własne w Polsce: szersza oferta, lepsza jakość [online, dostęp 7.04.2009], PMR Publications, 2008. Dostępny w Internecie: http://www.pmrpublications.com/press-releases/102/marki-wlasne-w-polsce-szersza-oferta-lepsza-jakosc.
View in Google Scholar
Mazur D., Handel tradycyjny trzyma się mocno [online, dostęp 20.10.2012], Retailnet - Portal Centrów Handlowych, 17.09.2010. Dostępny w Internecie: http://retailnet.pl/2010/09/17/handel-tradycyjny-trzyma-sie-mocno/.
View in Google Scholar
Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Raport o stanie handlu wewnętrznego w 2003 r [online, dostęp 23.06.2011], MGiP, Departament Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2004. ISSN 14293013. Dostępny w Internecie: http://www.mg.gov.pl/NR/rdonlyres/01E05417-1C2C-46FA-81DA-53EAF34AA86D/9269/raport_hw_2003.pdf.
View in Google Scholar
O’Connor DW., Retail Concentration & Multinational Expansion: Two Important Retail Trends, "Discount Merchandiser" 1997, vol. 37, iss. 5.
View in Google Scholar
Pellegrini L., Retailer Brands. A State of the Art. Review, 7th International Conference in the Distributive Trades, Institute of Retail Studies, University of Stirling, 6-8 September 1993.
View in Google Scholar
Podsumowanie działalności Carrefour Polska w 2005 roku, Informacja Prasowa z 14 grudnia 2005 r. [online, dostęp 12.10.2011]. Dostępny w Internecie: http://prnews.pl/marketing-i-pr/podsumowanie-dziaalnosci-carrefour-polska-w-2005-roku-21686/komentuj/.
View in Google Scholar
Raport zrównoważonego rozwoju Auchan Polska 2011 [online, dostęp 20.10.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.auchan.pl/o-auchan/raport-zrownowazonego-rozwoju-auchan-polska-2011.
View in Google Scholar
Rindfleisch A., Heide J.B., Transaction Cost Analysis: Past, Present, and Future Applications, "Journal of Marketing" 1997, vol. 61, iss. 4.
View in Google Scholar
Rodzaje kosztów transakcyjnych. W: Encyklopedia zarządzania: wszystko o zarządzaniu [online, dostęp 9.02.2011]. Dostępny w Internecie: http://mfiles.pl/pl/index.php/Rodzaje_koszt%C3%B3w_transakcyjnych.
View in Google Scholar
Simon H., Zarządzanie cenami, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1996.
View in Google Scholar
Szumilak J., Handel detaliczny - funkcjonowanie i kierunki rozwoju, Oficyna Ekonomiczna, Warszawa 2004. ISBN 83-89355-20-5.
View in Google Scholar
Tajer S., Logistyka w procesach integracji przedsiębiorstw, "Handel Wewnętrzny" 2004, nr 6.
View in Google Scholar
W 2013 r rynek marek własnych w Polsce może osiągnąć wartość 47 mld zł [online, dostęp, PMR/portalspozywczy.pl, 12.10.2011. Dostępny w Internecie: http://www.portalspozywczy.pl/handel/wiadomosci/w-2013-r-rynek-marek-wlasnych-w-polsce-moze-osiagnac- wartosc-47-mld-zl,58739.html.
View in Google Scholar
W Gliwicach powstanie największe centrum dystrybucyjne Tesco [online, dostęp: 20.10.2012], Interia - Biznes, 29.10.2010. Dostępny w Internecie: http://biznes.interia.pl/news/w-gliwicach-powstanienajwieksze-centrum-dystrybucyjne-tesco,1499594.
View in Google Scholar
© Copyright by Małopolska School of Economics in Tarnów. The articles are available under the Creative Commons Attribution NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License