Słowa kluczowe
nadciśnienie
zróżnicowanie międzypłciowe
ontogeneza
Jak cytować
Abstrakt
Cel pracy: Podjęte badania miały na celu określić zmiany ontogenetyczne dorosłych kobiet i mężczyzn ciśnienia krwi i tętna w populacji o niskim statusie społeczno-ekonomicznym. Materiał i metody: W pracy wykorzystano wyniki badań 142 kobiet i 97 mężczyzn, mieszkańców południowej Lubelszczyzny. Badanych podzielono na grupy wiekowe, 21-30, 31-40, 41-50 oraz 51-60 lat. Wykonano następujące pomiary: ciśnienia tętniczego krwi oraz tętna. Wyniki poddano analizie statystycznej, obliczono wartości średnie i odchylenia standardowe dla każdej z grup wiekowych oraz wskaźnik dymorfizmu (WD). Wyniki i wnioski: Uzyskane wyniki wskazują na niepokojące zmiany nadciśnieniowe u mężczyzn w całym badanym okresie ontogenezy. U kobiet zaobserwowano bardziej regularny przyrost ciśnienia tętniczego z wiekiem; zmiany chorobowe pojawiają się dopiero w najstarszej z grup wiekowych. Nie stwierdzono nietypowych zmian w częstości skurczów serca. Zróżnicowanie międzypłciowe w badanej populacji względem ciśnienia tętniczego malało z wiekiem badanych.
Bibliografia
Bielicki T., Szklarska A., Welon Z., Brajczewski C. 1997. Nierówności społeczne w Polsce antropologiczne badania poborowych w trzydziestoleciu 1965-1995. Monografie Zakładu Antropologii PAN nr 16. Wrocław: PAN. ISBN 83-901487-65. s. 67-82.
Zobacz w Google Scholar
Bouchard C, Malina R., Perusse L. 1997. Genetics of fitness and physical performance. Champaign, IL: Human Kinetics. ISBN 0873229517.
Zobacz w Google Scholar
Bouchard C, & Shephard R.J. 1993. Physical activity, fitness and health: The model and key concepts. In: C. Bouchard, R.J. Shephard, & T. Stephens (Eds.), Physical activity, fitness, and health: consensus statement. Champaign, IL: Human Kinetics Publishers, pp. 11-20.
Zobacz w Google Scholar
Charzewski J. 1984. Społeczne uwarunkowania rozwoju fizycznego dzieci warszawskich. Studia i Monografie. Warszawa: AWF.
Zobacz w Google Scholar
Dutkiewicz W. 1990. Dziecko wiejskie. Kielce: WSP.
Zobacz w Google Scholar
Elżanowska D., Siniarska A. 1982. Sprawność psychomotoryczna ludzi z terenów o różnym stopniu uprzemysłowienia. W: N. Wolański, A. Siniarska (red.). Ekologia populacji ludzkich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydaw. Polskiej Akademii Nauk. ISBN 83-04-01132-8.
Zobacz w Google Scholar
Gołąb S. i in. 1980. Normy rozwoju sprawności ruchowej dzieci i młodzieży z Nowej Huty. Wydawnictwo Skryptowe nr 41. Kraków: AWF.
Zobacz w Google Scholar
Grim C, Robinson M. 1994. Blood pressure variation. Dordrecht Netherlands: Kliwer Academic.
Zobacz w Google Scholar
Janusz A., Igniasiak Z. 1993. Populacja dzieci wiejskich w badaniach longitudinalnych. Cz. 1. Studia i Monografie nr 36. Wrocław: AWF. ISBN 83-85279-37-7.
Zobacz w Google Scholar
Mleczko E., Ambroży T. 1997. Zanieczyszczenia środowiska naturalnego a rozwój somatyczny i funkcjonalny dzieci i młodzieży z regionu krakowskiego. "Antropomotoryka" nr 16, s. 63-71.
Zobacz w Google Scholar
Mongeau J.G. 1987. Heredity and blood pressure in humans. An overview. "Pediatrie Nephrology" no 1, p. 69-75.
Zobacz w Google Scholar
Murphy E.A. 1973. Genetics in hypertension. "Circulation Research", p. 32-33. Osiński W. 2003. Antropomotoryka. Poznań: AWF. ISBN 83-88923-22-6.
Zobacz w Google Scholar
Panek S., Bocheńska Z., Chrzanowska M. 1979. Zmiany sekularne w rozwoju dzieci i młodzieży z Nowej Huty 1967-1977. "Materiały i Prace Antropologiczne" nr 97, s. 3-15.
Zobacz w Google Scholar
Prejbisz A., Cendrowska-Demkow I., Makowiecka-Cieśla M., Januszewicz A. 2007. 30-letnia kobieta z nadciśnieniem tętniczym i hipokaliemią. "Medycyna Praktyczna" nr 10.
Zobacz w Google Scholar
Przewęda R., Dobosz J. 2003. Growht and physical fitness of Polish youths in two succesive decades. "Journal of Sports Medicine and Physical Fitnes" nr 43, s. 1-10.
Zobacz w Google Scholar
Rapp J.P. 1983. Genetics of experimental and human hypertension. In: J. Genest, O. Kuchen, P. Hamet, M. Cantin (eds.). Hypertension: physiopatology and treatment. New York: McGraw-Hill, s. 582-598.
Zobacz w Google Scholar
Schmieder R.E i in. 2007. Rengin-angiotensin system and cardiovascular risk. "The Lancet" no 369, p. 1208-1219.
Zobacz w Google Scholar
Shu-Chuan L. i in. 1995. Evidence for a major gene influencing 7-ear increases in diastolic blood pressure with age. "American Journal of Human Genetics" no 57, p. 1169-1177.
Zobacz w Google Scholar
Sing C.F., Boerwinkle E., Tuner S.T. 1986. Genetics of primary hypertension. "Clinical Experimental Hypertension" A8, p. 623-651.
Zobacz w Google Scholar
Skinner J.S., Oja P. 1994. Laboratory and field tests for assessing health-related fitness. Human Kinetics.
Zobacz w Google Scholar
Skład M. (red.), 2000. Wybrane wskaźniki rozwoju biologicznego dziewcząt i chłopców z Podlasia. Biała Podlaska: Wyd. Instytutu Wychowania Fizycznego i Sportu.
Zobacz w Google Scholar
Strzelczyk R., 1990. Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna dzieci wiejskich na tle rówieśników z miasta: przegląd badań. Poznań: AWF.
Zobacz w Google Scholar
Szopa J., Mleczko E., Cempla J. 1985. Zmienność oraz genetyczne i środowiskowe uwarunkowania podstawowych cech psychomotorycznych i fizjologicznych w populacji wielkomiejskiej, w przedziale wieku 7-62 lata. Wydawnictwo Monograficzne ISSN 0860-0643, nr 25. Kraków: AWF.
Zobacz w Google Scholar
Szopa J. 1990. Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania rozwoju somatycznego między 7-14 rokiem życia: wyniki longitudinalnych badań rodzinnych. Wydawnictwo Monograficzne ISSN 0860-0643, nr 42. Kraków: AWF.
Zobacz w Google Scholar
Szopa J., Mleczko E., Żychowska M., Jaworski J., Bujas P. 1999: Possibilities of determination of genetic conditionings of somatic and functional traits on the backgrounds of family studies: the review of results of comparison of five Polish populations. "Journal of Human Kinetics" nr 2.
Zobacz w Google Scholar
Szopa J., Mleczko E., Żak S. 1988. Podstawy antropomotoryki. Kraków: PWN.
Zobacz w Google Scholar
Wilczewski A. 1986: Rozwój fizyczny dzieci i młodzieży województwa bialskopodlaskiego. Bialskopodlaskie Warsztaty Badawcze. Warszawa: AWF.
Zobacz w Google Scholar
Ward R. 1990. Familial aggregation and genetics epidemiology of blood pressure. In: J.H. Larach, B.M. Brenner (eds.). Hypertension: pathophysiology, diagnosis and management. Vol. 1. New York: Ravel Press. ISBN 0-88167-493-t, p. 81-99.
Zobacz w Google Scholar
Wiliams R.R i in. 1988. Definition of genetic factors in hipertension: a search of major genes, polygenes, and homogeneous subtypes. "Journal of Cardiovascular Pharmacology" no 12.
Zobacz w Google Scholar
Wolański N. 1986. Rozwój biologiczny człowieka. Cz. 1-2. Warszawa, PWN. ISBN 83-01-04240-0.
Zobacz w Google Scholar
Wolański N., Pyżuk M. 1973. Psychomotor properties in 1, 5-99 years-old inhabitants of Polish rural areas. "Studies in Human Ecology" no 1.
Zobacz w Google Scholar
Żychowska M. 2007: Zmienność i podobieństwa rodzinne wybranych zdolności motorycznych i cech funkcjonalnych organizmu człowieka. Katowice: AWF. ISBN 978-83-60841-00-6.
Zobacz w Google Scholar
© Copyright by Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie. Artykuły są udostępniane na podstawie Creative Commons Attribution Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Licencja Międzynarodowa
