Marketing przedwojennych obligacji państwowych

Abstrakt

Przyjęto – spośród wielu definicji – pojęcie marketingu jako procesu prowadzącego do identyfikacji i zyskownego zaspokojenia potrzeb nabywców. Przed drugą wojną światową częściowo jego rolę spełniała reklama produktów i usług. Sięgała po nią także działalność emisyjna banków, z której wybrano tu marketing trzech znaczących emisji. Liczyły one łącznie 3,6 mln sztuk obligacji, oferowanych na rynek liczący 9 mln mieszkańców miast, w tym około 700 tys. pracowników umysłowych. Oferta dotyczyła więc średnio pięciu sztuk obligacji na jednego pracownika umysłowego, potrzebna zatem była wydatna pomoc w ulokowaniu tych emisji na rynku. W latach 30. ubiegłego stulecia podjęło się tego wiele podmiotów uprawiających działalność parabankową. Artykuł szczegółowo charakteryzuje wybrane trzy emisje oraz kilkanaście prywatnych firm pośredniczących w ulokowaniu tych walorów w ówczesnej Galicji: w Krakowie, Lwowie, Grodnie czy Stanisławowie. Opisano mechanizm oferowania oraz instrumenty motywujące klientów do nabycia. Były nimi np. szczegółowe i systematyczne informacje o losowaniach, a nawet gotowość sprzedaży obligacji na niewielkie raty. Po 70 latach od działań opisanych w posłowiu artykułu przedstawiono jakościowo inną formę marketingu współczesnych obligacji za pomocą prospektów i ogłoszeń emisyjnych. Same obligacje uległy dematerializacji i pochodzą ze sprawnej dystrybucji komputerowej i popularnego Internetu, zaś kolekcjonerom pozostaje gromadzenie – obok oryginalnych walorów – także ciekawych, starych ulotek reklamowych.