Innowacyjność na polskim rynku nieruchomości

Abstrakt

W artykule zaprezentowano powstanie i rozwój współczesnego rynku nieruchomości w Polsce jako czytelny przykład innowacji w makroskali. Polski rynek nieruchomości po latach przymusowej stagnacji stał się samodzielną gałęzią gospodarki narodowej. W ciągu półwiecza 1957–2012 obroty na tym rynku wzrosły od 105 tysięcy transakcji rocznie do 644 tysięcy w 2012 roku. Polski rynek nieruchomości rozwija się równocześnie we wszystkich 16 województwach, z udziałem od 3% do 14%. W obrotach tych przeważają – po części z braku rodzimego kapitału – transakcje nieruchomościami mieszkalnymi, stanowiące w latach 1990–2012 od 36% do 77% udziału. Powstanie krajowego rynku nieruchomości pociągnęło za sobą stworzenie nowoczesnej sieci podmiotów związanych z tym rynkiem ‒ notariuszy (ok. 2300), pośredników, rzeczoznawców i zarządców nieruchomości (łącznie ok. 50 tys. licencjonowanych podmiotów). Proces innowacji jest odnotowywany także w dziedzinie ksiąg wieczystych, których ponaddwudziestomilionowy zasób – z pomocą Unii Europejskiej – został zinformatyzowany. W sferze budownictwa pojawiła się nowa forma ‒ developerska, która udostępnia corocznie około 1/4 nowego zasobu mieszkaniowego. Do nowości zaliczyć należy również instytucję wynajmu, który w formie rynku prywatnego, a także publicznego (Towarzystwa Budownictwa Społecznego) coraz szerzej pomaga Polakom w kwestii mieszkaniowej. Innowacją jest też tak zwana hipoteka odwrócona, polegająca na zamianie zasobu mieszkaniowego na rentę dla właścicieli.