Uniwersalne podejścia badawcze w projektowaniu przedsięwzięć rozwojowych

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych podejść badawczych, jakie w istotny sposób wspomagają projektowanie rozwoju organizacji (działalności przedsiębiorstw, instytucji, większych systemów). Stanowią one koncepcje ujęcia problemów projektowania, a zarazem wyrażają określoną postawę badawczą względem kreowania przyszłych rozwiązań gospodarczych, organizacyjnych, technicznych i innych.

Struktura artykułu zachowuje określoną chronologię kształtowania się uniwersalnych podejść badawczych, a więc tych, które miały stosunkowo najbardziej powszechne zastosowania. Należy przy tym podkreślić, iż podejścia badawcze ukierunkowują jedynie prace studialne i wdrożenia, natomiast rozwinięta formuła instrumentarium analitycznego jest reprezentowana przez szczegółowe metodyki i właściwe dla nich metody, techniki, algorytmy (czemu odpowiada metodologia rozumiana w sensie pragmatycznym).

Wyróżnione w prezentowanym opracowaniu podejścia badawcze to: podejście funkcjonalne, metodyka analizy funkcjonalnej wyrobu, analiza wartości, podejście eksperckie, benchmarking, projektowanie usprawniające i bazowe, metoda scenariuszowa i foresight. Podejścia te w większym lub mniejszym stopniu opierają się na badaniach diagnostycznych (ocenie stanu faktycznego), wiążąc je następnie z tworzeniem modeli-wzorców. Te ostatnie są podstawą przygotowania rozwiązań użytkowych, a więc różnego rodzaju projektów, wyrobów, strategii, planów, scenariuszy, systemów zarządzania i innych.

Charakterystyka artykułu dotyczy ośmiu punktów. W Uwagach wstępnych sformułowano funkcję przeglądową tekstu oraz przedmiotowe odniesienie wyróżnionych podejść badawczych. W punkcie Podejście funkcjonalne omówiono zakres zastosowań tej koncepcji oraz istotę tech­niki badania funkcji. W kolejnym punkcie Metodyka analizy funkcjonalnej wyrobu przedsta­wiono charakterystykę poszczególnych jej etapów, zwracając szczególną uwagę na określenie stopnia spełniania funkcji. Dopełnieniem niniejszego punktu jest prezentacja zakresu zastoso­wań metody analizy wartości oraz etapy postępowania badawczego w tej metodzie.